“Назіраецца распаўсюджванне кінематографаў” – Магілёў на старонках архіўнай газеты за 7 ліпеня

Мясцовая хроніка на старонках “Магілёўскага весніка” – уцёкі арыштанта і трохі пра культуру. Зазірнулі ў газету за 1913 год.

У электратэатры “Чары” давалі нямое кіно.

Глабальнае пацяпленне выйшла з-пад кантролю – ААН

Свет пабачыў самы гарачы тыдзень за ўсю гісторыю метэаралічных назіранняў.

Генеральны сакратар ААН Антоніу Гутэрыш заявіў, што «змены клімату выйшлі з-пад кантролю», паколькі неафіцыйны аналіз дадзеных паказаў, што сярэднія сусветныя тэмпературы за сем дзён да мінулай серады былі самымі гарачымі за ўсю гісторыю назіранняў – піша The Guardian.

«Я думаю, што мы рухаемся да катастрафічнай сітуацыі, як дэманструюць два апошнія тэмпературныя рэкорды» – сказаў Антоніу Гутэрыш, маючы на ​​ўвазе сусветныя тэмпературныя рэкорды, пабітыя ў панядзелак і аўторак.

Сярэдняя глабальная – па ўсім свеце – тэмпература паветра ў аўторак склала 17,18 градусаў па Цэльсію, перасягнуўшы 17,01, адзначаныя ў панядзелак.

«Хутчэй за ўсё, ліпень будзе самым цёплым за ўвесь час, а разам з ім і самым гарачым месяцам за ўвесь час… «за ўвесь час», гэта значыць з часоў Ээмія [міжледавіковага перыяду], які адбыўся каля 120 000 гадоў таму» – сказаў доктар Карстэн Хаўштэйн, навуковы супрацоўнік у галіне атмасфернай радыяцыі ў Лейпцыгскім універсітэце.

Самыя розныя часткі свету перажываюць хвалі спякоты, і ў чацвер служба маніторынгу клімату ЕС заявіла, што ў мінулым месяцы ў свеце быў самы гарачы чэрвень за ўсю гісторыю.

Выключна мяккая зіма ў Антарктыцы найбольш спрыяла рэкордам цяпла на гэтым тыдні. Тэмпература некаторых частак кантынента і блізкага акіяна была на 10-20 градусаў вышэй, чым у сярэднім з 1979 па 2000 год.

«На гэтым тыдні тэмпература над акіянам і асабліва вакол Антарктыкі была незвычайнай, таму што франты ветру над Паўднёвым акіянам моцна штурхаюць цёплае паветра глыбей на поўдзень» – сказаў Рагу Муртугудэ, прафесар навукі аб атмасферы, акіяне і зямных сістэмах з Універсітэта Мэрыленда. 

Фота: BBC

Невядомы нецвярозы мужчына папрасіўся пераначаваць – дайджэст здарэнняў з магілёўскай глыбінкі

У дзяжурную службу мсціслаўскага аддзела міліцыі паступала некалькі паведамленняў пра розныя здарэнні: ад няпрошаных гасцей і пабытовага скандалу да хэйта ў інтэрнэце.

Жыхарка аграгарадка Сялец Мсціслаўскага раёна паведаміла, што да яе дадому прыйшоў невядомы мужчына ў нецвярозым стане і прасіўся пераначаваць. Няпрошаным госцем аказаўся жыхар Жлобінскага раёна. У выніку на яго складзены адміністрацыйны пратакол, згодна з якім мужчыне пагражае штраф у памеры да 8 базавых велічыняў.

У вёсцы Доўгавічы п’яны мужчына учыніў сямейны скандал. Ён пагражаў жонцы, разбіў тэлевізар, сапсаваў іншую маёмасць. Дэбашыра чакае штраф у памеры да 10 базавых велічыняў або грамадскія працы ці наогул адміністрацыйны арышт.

У самім Мсціславе жыхарка горада стала закладніцай суседскага сабакі. Праз яе жанчына не можа выйсці з уласнай хаты. 

А іншы мсціславец паскардзіўся на сваю былую жонку, якая абражае яго ў сацсетках. Па двух названых фактах праваахоўнымі органамі праводзіцца праверка – паведамляе мсціслаўская раённая газета “Святло кастрычніка”.

Фота ілюстрацыйнае

Плохи дела, но есть и луч света в царстве безнадеги – экономический обзор

Продолжаем большой аналитический обзор социально-экономической ситуации в Могилевском регионе. В фокусе внимания сегодня – строительная отрасль как действующий локомотив экономики региона. Предыдущий материал читайте здесь.

Строительная отрасль Могилевской области за 5 месяцев 2023 г. показала невиданный рост в 21,5 % к соответствующему уровню предыдущего года. Еще более феноменальный результат по вводу жилья в эксплуатацию – увеличение показателя на 50,6 %. 

Хотя по объемным показателям (освоение средств и ввод жилья) на фоне других областей ничего особо выдающегося не наблюдается, но темпы воистину для Могилевской области феноменальные. Более того, строительство из «гадкого утенка» прошлых лет превратилось в экономическую «фею», благотворно (0,8 %) повлиявшую на динамику ВРП (валовый региональный продукт) Приднепровского края.

В январе-мае 2023 г. доля строительно-монтажных работ (включая работы по монтажу оборудования) составили 51,6 % общего объема инвестиций в основной капитал (в предыдущем году за 5 месяцев – 45,2 %). Но и объем строительно-монтажных работ возрос до 115,6 % к соответствующему уровню предыдущего года.

Соответственно, за 5 месяцев в строительство жилья вложено средств в сопоставимых ценах 113,5 % к уровню 2022 г. (214,2 млн. руб.), введено в эксплуатацию 114,5 тыс. м2 (150,6 %). 

Кстати, в области наблюдается большой разрыв по районам по вводу жилья с лидерством Могилевского района – 25 325 м2. Остальные районы сработали на порядок хуже: Круглянский – 1 199 м2, Белыничский – 1 187 м2, Шкловский – 1 023 м2. В остальных районах ситуация еще менее радостная: например, Хотимский район «прирос» всего лишь на 225 м2 жилья, Глусский – на 372 м2.

Вдохновляет увеличение ввода жилья в сельских населенных пунктах и малых городских селениях – 52,7 тыс. м2 (130,2 %), в т.ч. на селе – 36,3 (110,3 %). Резко возросло строительство жилья для граждан, состоящих на учете нуждающихся в улучшении жилищных условий – 48,2 тыс. м2 (231,6 %). Из них осуществляющих жилищное строительство с государственной поддержкой – 37,3 тыс. м2 (216,3 %). Этот подход нужно рассматривать как увеличивающуюся возможность у государства решать социальные задачи за счет бюджета.

Увы, в мае 2023 г. резко снизились темпы ввода жилья в эксплуатацию – сдано лишь 28,2 % по сравнению с апрелем текущего года. И тут мы должны обратить внимание на тот факт, что ныне действующая в области (в республике) система воспроизводства жилищного фонда не является целостной и не располагает потенциалом для самостоятельного развития. В ней отсутствуют внутренние источники роста и ее развитие предопределяется не результатом функционирования, а объемами внешнего финансирования.

Естественно, первый приоритет  в строительстве – жилье, а вот второй – строительство и содержание дорог. На 2023 г. объем финансирования местного дорожного хозяйства запланирован в сумме 84 млн. рублей – это на 10 % больше фактического финансирования 2022 г. 

В текущем году запланировано отремонтировать 166 км дорог, кроме того, свыше 40 млн. руб. планируется направить на ремонт улично-дорожной сети населенных пунктов. Задача усложняется поручением до конца текущего года заасфальтировать/забетонировать все улицы агрогородков республики. Потянет ли дорожная служба хотя бы освоение выделенных средств? Есть сомнения.

Дело в том, что в облисполком и другие организации часто поступают вопросы по благоустройству дорожной сети – от элементарных подсыпки и грейдирования до асфальтирования местных дорог. Единственная организация с полностью бюджетным финансированием, КУП «Могилевоблдорстрой», которая обслуживает почти 10 500 километров местных автодорог и 11,3 тыс. погонных метров 417 мостовых сооружений в силу отсутствия необходимой техники справиться с освоением выделяемых ресурсов не может. 

Пример тому – ситуация в прошлом году (2022). Общая стоимость выполненных работ дорожниками составила 94,6 % от запланированного объема финансирования. С планами не совладали 18 районов из 21 по области. 

В Могилевской области сложилась довольно парадоксальная ситуация – ведь одно дело, когда запланированный объем работ не выполняется из-за отсутствия или недостатка средств, и другое – когда инвестиции выделяются в необходимых объемах, но не осваиваются. Например, организация на 1 ноября 2022 г. не обеспечила освоение бюджетных средств в довольно крупных размерах – 10,4 млн. рублей. 

И такая работа связана с внутренними проблемами системного характера: несвоевременное перечисление бюджетных средств филиалам, износ (94 %) дорожной техники и асфальтобетонных установок, использование выделенных средств на иные цели, проблемы с квалифицированными кадрами. 

Сложившаяся финансовая ситуация (в 2021 г. получен убыток в 1 935 тыс. руб.; в 2022 г. – 500 тыс. руб.) в организации не позволяет закупить новую технику за свой счет, а в 2022 г. бюджетные средства на развитие материально-технической базы не направлялись. 

Не потому ли областные власти не запланировали асфальтирование/бетонирование улиц в агрогородке Добрейка Шкловского района в 2023 и, даже, в 2025 гг.? Как-то даже обидно! Впрочем, еще есть время ситуацию исправить.

Строительство – весьма сложная отрасль, но весьма отрадно, что в Могилевской области она способствует развитию экономики и решению социальных задач.

(продолжение следует)

Фото из открытых источников

Магілёўская прадавачка нацягала з касы 10 000 рублёў на стаўкі ў онлайн-казіно

Пачынаючы з снежня 2022 года і па сакавік 2023-га дваццацішасцігадовая прадавачка магілёўскай прадуктовай крамы перыядычна забірала дзённую выручку магазіна – паведамляе прэс-служба абласнога УУС. Гэта давалася ёй лёгка, паколькі часам жанчына выконвала функцыі загадчыцы крамы і мела поўны доступ да касавага апарата. Агульная сума скрадзеных грошай склала 10 000 рублёў. Акрамя таго, таемна ад мужа жанчына брала грошы з сямейнага бюджэту. Усе сродкі яна траціла на стаўкі ў онлайн-казіно. Цяпер узбуджана крымінальная справа, частка грошай вернута.

Фота ілюстрацыйнае

Сама сабе рэжысёр – у Краснаполлі дзяўчына арганізавала хатнюю порнастудыю

19-гадовая жыхарка Краснаполля размяшчала ў сацыяльных сетках рэкламу сваіх порна-відэапаслуг. За ролікі брала ад 20 да 100 рублёў, у залежнасці ад інтарэсаў заказчыка. Відэа здымала сама і сама выступала ў якасці актрысы. Цяпер супраць дзяўчыны шзбуджана крымінальная справа – паведамляе прэс-служба МУС.

Фота ілюстрацыйнае

“Охрана, отмена” – новым дэканам магілёўскага гістфака стала Марыя Мацюшэўская

Толькі два дні давялося пабыць дэканам гісторыка-філалагічнага факультэта Магілёўскага дзяржаўнага універсітэта імя А. Куляшова кандыдату сельскагаспадарчых навук Аляксандру Кісялёву. Яго імя і фотаздымак у якасці дэкана з’явіліся на афіцыйным сайце факультэта 4 ліпеня – пісалі mogilev.media. А ўжо 5 ліпеня рэктар МДУ Дзяніс Дук выдаў загад аб прызначэнні на пасаду дэкана гістфака – пачынаючы з 6 ліпеня – кандыдата гістарычных навук Марыі Мацюшэўскай.

Крыніцы mogilev.media адзначаюць, што тэрміновае пераабранне дэкана гістфака адбылося пасля розгаласу, які выклікала наша публікацыя. 

Мацюшэўская Марыя Іосіфаўна – кандыдат гістарычных навук, дацэнт. Раней працавала на кафедры археалогіі і спецыяльных гістарычных дысцыплін. Нарадзілася ў Воршы ў 1970 годзе, навучалася і ўсё жыццё працавала ў МДУ імя А. Куляшова.

Фота: msu.by

7 ліпеня ў гісторыі. Свята Хрысціцеля. Карл ХІІ у Магілёве. Нарадзіліся Я. Купала, М. Шагал Знік Дз. Завадскі.

Дзень Святога Яна Хрысціцеля.

Вялікае царкоўнае свята. Прысвечана памяці хрысціцеля Ісуса Хрыста.

Святкуецца пасля Купальскай ночы (народна-хрысціянскае свята). Лічылася, што раніцай пасля Купальскай ночы сонца «грае». Яно нібыта плавае ў вадзе далёка на гарызонце, «купаецца». «На Купалу сонца грала…» – спяваецца ў народных песнях.

Пасля прыняцця хрысціянства свята стала спалучаць у сабе паганскія і праваслаўныя рысы. Замест бога Сонца людзі пачалі праслаўляць хрысціцеля Ісуса Хрыста.

Ян Хрысціцель нарадзіўся ў сціплай сям’і святара. Да 30 гадоў жыў у пустыні, насіў адзенне з вярблюджай воўны, харчаваўся дзікім мёдам і пладамі пустынных раслін. Ян прадказаў прыход Збавіцеля. На беразе Ярдана прарок уладкоўваў абмыванні, каб пазбавіць людзей ад грахоў і падрыхтаваць іх да з’яўлення Хрыста. 

Ісус прыйшоў да Яго і прыняў сакрамэнт хросту. Кіраўнік Галілеі і Перэі Ірад Анціпа пакараў смерцю Яна за тое, што ён выкрыў яго ў незаконным сужыцці з жонкай брата.

Свята прыпадае на Пятроў пост. Вернікам забараняецца есці мясныя і малочныя прадукты, яйкі, але дазваляюцца рыба і крыху чырвонага віна.

Нельга  выконваць цяжкую фізічную працу, злавацца, лаяцца, аддаваць, прадаваць, пазычаць нешта з дому, падбіраць знойдзеныя на дарозе грошы – гэта можа прывесці да беднасці.

Нельга абліваць вадой цяжарных жанчын, дзяцей і старых, крыўдзіць і біць свойскую жывёлу.

1572 год. Памёр Жыгімонт Аўгуст (1520-1572).

Кароль польскі і вялікі князь ВКЛ, апошні з Ягелонаў.

Другая яго жонка, Барбара ўвайшла ў гісторыю як “Чорная Панна Нясвіжа”, здань якой штоноч гуляе па парку і замку Нясвіжа.

Пры Жыгімонце адбылася Лівонская вайна з Масковіяй, заключаны Люблінская унія, зацверджаны Статут ВКЛ, праведзена прагрэсіўная зямельная рэформа, заснаваны марскі флот, праводзілася палітыка канфесійнай талерантнасці, ён дазволіў дзейнасць езуітаў.

Яго ўладарста было перыядам росквіту Адраджэння ў ВКЛ.

1633 год. Пайшоў з жыцця Леў Сапега (1557-1633).

Аадзін з найбольш уплывовых дзяржаўных дзеячаў ВКЛ і Рэчы Паспалітай.

Арганізатар стварэння Трыбунала ВКЛ, распрацоўшчык і фундатар выдання трэцяй рэдакцыі Статута ВКЛ (1588), канцлер ВКЛ на працягу 34 гадоў.

Сярод яго шматлікіх уладанняў – Цяцерын і Круглае (зараз – Круглянскі раён), староствы Свіслач, Магілёў. Багацці Л. Сапегі дазвалялі яму фінансаваць вайну са Швецыяй за Інфлянты.

Помнікі Л. Сапегу пастаўлены ў Лепелі, Слоніме.

Адна з вуліц Магілёва названа ў яго гонар.

Помнік Л. Сапегу ў Лепелі

1708 год. У Магілёў уступіў шведскі кароль Карл ХІІ з войскам.

5 чэрвеня шведы, узмацніўшыся да 38 000 чалавек, пакінулі лагер у Радашковічах каля Мінска і павольна з прычыны дрэнных пагодных і дарожных умоў рушылі да Дняпра. 

Рускія чакалі яго каля Барысава, але Карл XII ашукаў іх чаканні і бесперашкодна пераправіўся праз Бярэзіну ў мястэчку Беразіно, разбіў рускія войскі пад Галоўчынам (зараз – Бялыніцкі раён). 3 ліпеня шведы рушылі да Магілёва.

Карл XII заняў Магілёў. У горадзе пакінуў невялікі гарнізон, астатнія войскі размясціў за горадам па беразе Дняпра да Буйніч. Зараз гэта частка па Дняпру называецца Карлава даліна.

Прастаяўшы тры тыдні ў Магілёве, шведскае войска рушыла на паўднёвы ўсход да Рослаўля, каб абысці паласу спусташэння перад Смаленскам і стварыць пагрозу з тылу рускай арміі, якая стаяла пад Горкамі.

1864 год. Адкрыта Маладзечанская настаўніцкая семінарыя.

Першая не для ваеннага ведамства ў Расійскай імперыі. Распрацоўшчыкам праектаў семінарый быў паплечнік К. Ушынскага, ураджэнец Аршаншчыны, заснавальнік сучаснага краязнаўства, першы метадыст прыродазнаўства і геаграфіі Дз. Сямёнаў (1835-1902).

Адчынена згодна з загадам генерал-губернатара М. Мураўёва, пасля падаўлення паўстання 1863 года замест зачыненай у Маладзечне польскай дваранскай 5-класнай прагімназіі. Існавала ў 1864-1920 гадах, у 1915 пераведзена ў Смаленск.

Семінарыя рыхтавала кадры для пачатковых класаў. Першыя семінарысты вучыліся 2 гады, з 1870 года – 3, з 1907 — 4 гады. Перавага аддавалася дзецям сялян. У семінарыі выкладалі этнографы і фалькларысты М. Нікіфароўскі, Ю. Крачкоўскі.

За 50 гадоў семінарыю скончылі 2 000 чалавек. Сярод іх І. Біч, Ф. Валынец, А. Капуцкі, П. Мятла, М. Чарот, С. Рак-Міхайлоўскі, М. Забэйда-Суміцкі і іншыя.

1869 год. У в. Дубейкава пад Мсціславам нарадзіўся Лявон Вітан-Дубейкаўскі (1869-1940).

Беларускі палітычны і грамадскі дзеяч, паэт, інжынер і архітэктар. Збіральнік беларускага фальклора.

Кіраваў аднаўленнем каталіцкіх храмаў у Мсціславе, Магілёве, Оршы, Крычаве, Свіслачы, Смальянах.

Член Беларускага нацыянальнага камітэта, галоўны архітэктар БНР.

1882 год. Нарадзіўся Янка Купала (Іван Луцэвіч, 1882-1942).

Народны паэт, перакладчык, драматург, публіцыст. Акадэмік АН БССР і АН УССР.

Класік беларускай літаратуры, адзін з заснавальнікаў новай беларускай літаратуры і літаратурнай мовы.

Яго творчасць адзначаецца за яркае апісанне сялянскага быту, нацыянальнага характару беларусаў і яго светаразумення.

Янка Купала ў 1913 годзе напісаў паэму “Магіла Льва” – пэўнае прысвячэнне Магілёву. У Магілёве ўпершыню пабываў толькі ў 1926 годзе.

4 чэрвеня 1942 года Купала быў выкліканы ў Маскву тэлеграмай ад старшыні Саўнаркама БССР Івана Былінскага, а 28 чэрвеня загінуў, упаўшы ў лесвічны пралёт 10-га паверха гатэля «Масква». Існуе тры версіі смерці – няшчасны выпадак, самагубства, забойства органамі савецкай бяспекі.

Працуе Дзяржаўны літаратурны музей Янкі Купалы, праводзяцца штогадовыя Купалаўскія чытанні. Яго імя носяць у Беларусі 246 вуліц ,у тым ліку ў Магілёве (паміж вул. Крупскай і 30 год Перамогі), Нацыянальны акадэмічны тэатр, інстытут мовы і літаратуры НАНБ, Гродзенскі дзяржаўны ўніверсітэт, мінскія парк і станцыя метро, мноства школ, бібліятэк, паркаў.

Помнікі паэту ўсталяваны на Беларусі, у Ізраіле, Польшчы, КНР, ЗША, Балгарыі, Расіі. 

Хата ў Вязынцы, дзе нарадзіўся Янка Купала. Цяпер Дом-музей Янкі Купалы

1883 год. У Магілёве нарадзіўся Сяргей Бойна-Радзевіч (1883-1978).

Летчык, удзельнік Першай сусветнай і грамадзянскіх воін. Георгіеўскі кавалер, генерал-маёр. Камандуючы паветранымі войскамі арміі Калчака.

1887 год. У Лёзна нарадзіўся Марк Шагал (1887-1985).

Сусветна вядомы беларускі, рускі і французскі мастак.

Магчыма, адны з яго продкаў – Сегалы, жылі на Школішчы ў Магілёве, а прадзед – мастак Хаім Сегал распісаў драўляную халодную сінагогу ў Магілёве.

Стваральнік Віцебскай народнай мастацкай школы, афарміцель спектакляў маскоўскага Камернага яўрэйскага тэатра.

Жыў у Парыжы, ЗША.

У Віцебску працуе мемарыяльны Дом-музей Марка Шагала, ёсць вуліца і праезд яго імя, у Іерусаліме названа плошча.

1892 год. Падчас правядзення экспедыцыі па Калыме заўчасна памёр Іван (Ян) Чэрскі (1845-1892).

Беларускі геолаг, географ, удзельнік паўстання К. Каліноўскага. Даследчык Сібіры.

Заснавальнік байкалазнаўства, уладальнік трох Залатых медалёў Рускага геаграфічнага таварыства.

У гонар яго названы: хрыбеты ва Усходняй Сібіры (1500 км), у Забайкаллі, пасёлак у Якуціі, пік, гара ў Забайкаллі і іншыя, а такжа вуліцы ў шэрагу гарадоў Расіі, Літвы, Украіны, Польшчы.

У Верхнядзвінску, у в. Валынцы працуюць музей і экспазіцыі ў гонар Чэрскага. Яго імя носіць Іркуцкае таварыства беларускай культуры.

1904 год. У в. Таўкачы (цяпер – Шклоўскі раён) нарадзіўся Іван Несцераў (1904-1989).

Старшы лейтэнант Чырвонай Арміі, удзельнік Вялікай Айчыннай вайны, Герой Савецкага Саюза.

Скончыў Маскоўскую горную акадэмію, працаваў у розных арганізацыях. Удзельнічаў у польскім паходзе (1939), у баях на франтах Вялікай Айчыннай вайны.

Нампаліт камандзіра батальёна 108-й гвардзейскай стралковай дывізіі  старшы лейтэнант Несцераў вызначыўся падчас вызвалення Венгрыі. 4 снежня 1944 года ён адным з першых пераправіўся праз Дунай у раёне горада Эрчы, захапіў і ўтрымліваў прыстань, адбіўшы разам з групай байцоў чатыры нямецкія контратакі.

Пасля вайны жыў і працаваў ва Украіне. Памёр у 1989 годзе ў г. Белая Царква.

1910 год. Нарадзіўся Юзаф Трыпуцька (1910-1983).

Ураджэнец Беларусі,  шведскі мовазнавец-славіст.

Скончыў вілейскую гімназію імя Г. Сянкевіча, Універсітэт Стэфана Баторыя ў Вільні (1934).

Выехаў у Хельсінкі выкладаць польскую мову. З 1940 года ва Упсальскім універсітэце (Швецыя), прафесар славянскіх моў.

У працах «Мова Уладзіслава Сыракомлі», «Пра мову ўспамінаў Францішка Міцкевіча»  адзначаў беларусізмы аўтараў, спасылаўся на працы Я. Карскага, іншых беларускіх мовазнаўцаў. Аўтар працы пра славянскія, у тым ліку беларускія прыслоўі, беларускія рэаліі ў творчасці Э. Ажэшкі.

Складальнік каталога старадрукаў з Кароны і ВКЛ, у тым ліку кірылічных, у зборах бібліятэкі Упсальскага ўніверстэта. Перапісваўся  з Адамам Мальдзісам.

Памёр 21 ліпеня 1983 года. 

1961 год. Нарадзіўся Вінцук (Валянцін) Вячорка.

Беларускі мовазнавец, журналіст, палітык і грамадскі дзеяч. Старшыня БНФ «Адраджэньне» і партыі БНФ (1999-2007), палітвязень.

Адзін з стваральнікаў і кіраўнікоў моладзевых груп і арганізацый “Майстроўня”, “Талака”, Канфедэрацыі беларускіх маладзёжных аб’яднанняў, няўрадавай грамадскай арганізацыі асветніцкай скіраванасці — Цэнтра “Супольнасць”, старшыня працоўнай групы Асамблеі няўрадавых арганізацый Беларусі.

2000 год. У Мінску прапаў без вестак тэлеаператар Дзмітрый Завадскі (1972-2000).

Беларускі журналіст, тэлевізійны аператар.

З 1989 года працаваў на беларускім тэлебачанні. У 1994-1997 гадах быў асабістым аператарам А. Лукашэнкі, потым працаваў на расійскім тэлеканале ОРТ, у Чачні.

У 1997-1998 гадах неаднаразова пераследваўся, затрымліваўся беларускімі сілавікамі, знаходзіўся пад следствам за аб’ектыўнае асвятленне падзей у краіне.

7 ліпеня 2000 года быў скрадзены беларускімі сілавікамі, калі накіроўваўся ў аэрапорт «Мінск-2». Пасля яго знікнення заснавана прэмія імя Завадзкага, якую сярод іншых атрымалі кампанія БелаПАН, аператар Ул. Бабарыка і іншыя.

У старым парку Слаўгарада прыходзіць у занядбанне ўсімі забытая вежа сядзібы Галіцына XVIII стагоддзя

Вежа і парк канца XVIII стагоддзя не з’яўляюцца адметнасцямі горада, хаця пры належным стаўленні да аб’ектаў, яны маглі б стаць прыцягальным месцам для турыстаў, гасцей Слаўгарада і саміх гараджанаў. 

У помніку садова-паркавага мастацтва канца XVIII стагоддзя, што быў заснаваны на сутоку рэк Сожа і Проні, знаходзіцца цікавая старая пабудова. Вежа з чырвонай цэглы – адзінае збудаванне, што захавалася ад  сядзібы Галіцыных. 

На вялікі жаль, з кожным годам стан старой пабудовы пагаршаецца, а яна, натуральна, патрабуе кансервацыйных работ, якія дазволілі б захаваць сённяшні стан аб’екта гісторыка-культурнай спадчыны горада.

Нагадаем, што пасля першага падзелу Рэчы Паспалітай імператрыцай Кацярынай ІІ тагачасны Прапойск быў перададзены ва ўладанне расійскаму генералу Аляксандру Галіцыну. Менавіта пра ім быў заснаваны прыгожы парк пейзажнага тыпу. Ён быў прарэзаны трыма ярамі і абмяжоўваўся лясным масівам. Прычым у гэтым парку абапал сярэдняга вала была створана сістэма вадаёмаў са штучнымі каскадамі. 

Кампазіцыю парку складалі газон, кветнікі, грот, скульптура, тэхнічныя збудаванні. Парк у паўночнай частцы спалучаўся з гарадзішчам, а на месцы старадаўняга замку быў пабудаваны палац, ад якога зараз захавалася толькі цагляная вежа.

Сам слаўгарадскі парк на сённяшні дзень пашкоджаны і захаваўся толькі часткова. У парку з тых часоў засталіся мясцовыя лісцевыя пароды дрэў, а таксама некаторыя экзатычныя расліны як, напрыклад, ясень пенсільванскі.

Што цікава – ні паркавы комплекс, ні вежа не выступаюць адметнасцямі сённяшняга Слаўгарада. На сайце Слаўгарадскага райвыканкама сярод славутасцей можна ўбачыць археалагічны комплекс Замкавая гара, але вежы і парка там няма, хоць гэтая гарадская лакацыя магла б стаць вельмі пазнавальным і адметным месцам, якое прыцягвала б турыстаў і стварала непаўторную атмасферу мясцовым жыхарам.

Фота з адкрытых крыніц

У двух раёнах Магілёўшчыны зноў уведзены абмежаванні на наведванне лясоў

У Клічаўскім і Мсціслаўскім раёнах Магілёўскай вобласці ўведзена абмежаванне на наведванне лясоў – вынікае з мапы забарон Міністэрства лясной гаспадаркі. Нагадаем, што падчас абмежаванняў лясы наведваць можна, але забараняецца паліць касцёр і праводзіць тут масавыя мерапрыемствы. І тым больш – пакідаць пасля сябе недапалкі.

Фота ілюстрацыйнае