Галоўная » Меркаванне » Page 163

Меркаванне

«Артыкул у рубрыцы «Меркаванне» з’яўляецца выглядам матэрыялу, які адлюстроўвае выключна пункт гледжання аўтара. Меркаванні рэдакцыі «Магілёскага рэгіёна» можа не супадаць з пунктам гледжання аўтара.
Рэдакцыя не нясе адказнасці за дакладнасць і тлумачэнне прыведзенай інфармацыі і выконвае выключна ролю носьбіта.
Вы можаце даслаць свой артыкул на пошту 6tvmogilev@gmail.com для размяшчэння ў рубрыцы «Меркаванне», якую мы апублікуем».

У Магілёве будуюць трыумфальную арку. Навошта?

На ўездзе ў Магілёў з боку Менску другі год будуюць трыумфальную арку. Чыноўнікі другі раз збіраюць на будоўлю добраахвотна-прымусовыя ахвяраванні ў працоўных калектывах. А тым часам сабекошт аркі, якую будуюць выключна для прыгажосці, складае каля двух мільёнаў долараў.

Знакамітая Трыумфальная арка ў Парыжы або арка Канстанціна ў Рыме – вядомыя архітэктурныя славутасці. Неўзабаве сваю трыумфальную арку мае атрымаць… Магілёў. Але ў чым яе гістарычны сэнс?

Не ведаюць адказу на гэтае пытанне і жыхары гораду. Дык ці патрэбная Магілёву трыумфальная арка?

«З аднаго боку, прыгожа, з іншага боку, незразумела, навошта гэтае манументальнае збудаванне».

«У сённяшняй цяжкай эканамічнай сітуацыі, напэўна, гэта не найлепшы варыянт расходавання бюджэтных сродкаў».

«Грошы можна накіраваць на тыя ж дзіцячыя садкі, тыя ж школы – хутка пачнецца школьны сезон – тыя ж больніцы, паліклінікі».

«Няхай лепей пабудуюць дарогі нават не ў Магілёве, ува ўсёй краіне, чымся гэтая арка. Яна зусім не патрэбная».

«Калі ёсць у бюджэце грошы, чаму ж не. Але з народу браць – гэта занадта».

«На самой справе я не бачыла гэтую арку. Але я думаю, што гэта вельмі добрая справа. І людзі, калі, канешне. Яны жадаюць, могуць даць грошы».

«На людзях гэта як адаб’ецца, у мяне пытанне. Лепей бы гэтыя грошы пусцілі ў сацыяльную сферу».

А тым часам мясцовыя чыноўнікі для збору грошаў на арку ўключаюць адміністратыўны рэсурс: на прадпрыемствы гораду прыходзяць афіцыйныя лісты з просьбай арганізаваць ахвяраванні сярод працаўнікоў. Пры гэтым мясцовыя актывісты падазраюць наяўнасць карупцыйнага складніку пры будоўлі аркі.

«З людзей можна збіраць тое, што ідзе ад сэрца, тое, што патрэбна. Калі ж гэта навязваецца зверху, то гэта проста выцягванне даніны. Гэта не ёсць народнае будаўніцтва», – мяркуе актывіст Зміцер Салаўёў.

Распавесці падрабязнасці ні пра будаўніцтва, ні пра яго кошт, нам не змаглі нават ва Упраўленні архітэктуры і горадабудаўніцтва Магілёўскага гарвыканкаму.

«Адзінаццатага чысла будзе архітэктар, паспрабуйце яму патэлефанаваць, можа, ён нешта ведае», – заявіў прадстаўнік Магілёўскага гарвыканкаму Аляксей Грышкін.

Але, як паведамляе сайт mspring.online, спасылаючыся на інфармацыю сваіх крыніцаў, трыумфальная арка, згодна каштарысу, абыдзецца магілёўцам ажно ў тры мільёны восемсот сорак дзевяць тысячаў сто дваццаць адзін рубель.

Арцём Лява, «Белсат»

Аляксандр Буракоў: Нехта атрымае прэмію з рук кіраўніка дзяржавы за сваю працу, а нехта — штраф

У актыўны пішучы склад рэдакцый і кіраўніцтва медыя выходзяць 25-30-гадовыя. Гэта людзі іншай фармацыі, іншых каштоўнасных арыентыраў, чым тыя асобы, якія стваралі незалежныя медыя найноўшай Беларусі.

Магілёўскі журналіст Аляксандр Буракоў разважае пра канфлікт пакаленняў і чаму прайгралі тыя, хто змагаўся за свабоду слова ў 1990-ыя гады.

Аляксандр Буракоў. Фота з архіва

— Перыяд незалежнасці Беларусі амаль такі ж доўгі, як і перыяд аўтарытарызму. У краіне ёсць некалькі фармацый людзей: тыя, хто ведаюць Беларусь савецкую, Беларусь без Лукашэнкі і Беларусь з Лукашэнкам. І ўсе яны вельмі розныя.

Калі разважаць пра журналістаў, то важна памятаць пра людзей, якія ў сярэдзіне 1990-ых асэнсавана і прынцыпова сышлі з дзяржаўных медыя і пачалі ствараць нешта новае. Тады перад імі паўстаў маральны выбар: ці ты застаешся ў сістэме і за гэта атрымліваеш бонусы, альбо сыходзіш у лагер дэмакратаў і твая будучыня непрадказальная.

Што значыць праца ў дзяржаўных СМІ тады і цяпер? Гэта мінімум напружвання, сацыяльны пакет, розныя законныя адпачынкі і прэміі, магчымасць атрымаць жытло. І многія занялі пазіцыю “навошта выпендрывацца”, калі ёсць няпыльная праца і заробак, сацыяльныя гарантыі, у тым ліку магчымасць у цяпле даседзець да пенсіі (у адрозненне ад фрылансераў). Прагіб пад уладу звычайна выгодная рэч.

Але былі прынцыповыя людзі, якія праз маральныя чыннікі сышлі ў недзяржаўны сектар. І лёс іх склаўся па-рознаму. Нехта стаў паспяховым у творчым і камерыцыйным сэнсе, а нехта наадварот. Сёння пра іх забыліся.

Пасля дыскусіі на канферэнцыі БАЖ, прысвечанай перспектывам фрыланс-журналістыкі ў Беларусі, стала відавочным, што замежным гасцям трэба дадаткова тлумачыць некаторыя беларускія рэаліі. Прыкладам, у іх сістэме каардынатаў ёсць разуменне, што медыя бываюць недзяржаўныя і дзяржаўныя, а вось журналісты ў іх уяўленні бываюць толькі дэмакратычныя і — дэмакратычныя. Бо нельга ўявіць сабе ў развітых краінах сітуацыю, калі журналіста нейкага СМІ могуць аб’явіць “неблаганадзейным” і персанальна цкаваць.

Свой досвед яны пераносяць на нашу рэчаіснасць, не разумеючы ўсёй драмы.

Вядома, людзі, што засталіся ў дзяржаўных медыя, пільна сочаць за тым, як склаўся лёс іх калегаў з іншага лагеру і ўсё выдатна разумеюць. І што бачаць: абвостраанае сумленне прыводзіць да пераследу міліцыяй, вобшукаў КДБ, патрабаванняў падатковых дэкларацыяў за 10 гадоў, штрафаў. І “біць” няма чым. Толькі разуменнем сваёй профпрыдатнасці ды маральнасцю. Сумленныя людзі сярэдзіны 1990-х сёння выглядаюць “лузерамі” ва ўяўленні іх беспрынцыпных аднагодкаў.

Гэта я і хацеў патлумачыць замежнікам, якія супрацоўнічаюць з Беларуссю. Цяпер востра стаіць тэма пераследу фрылансераў. Найперш гэта тычыцца тых, хто супрацоўнічае з “Белсатам”. Але хто прыходзіць працаваць на гэты канал? Калі казаць шчыра пра рэпарцёраў, то абсалютная большасць з іх — людзі, якія прыйшлі ў прафесію з грамадскага актывізму пасля кароткіх курсаў. Гэта моладзь, якую навучылі выключна польскай сістэме падачы тэлевізійных навінаў без аніякіх альтэрнатыў.

Але хачу нагадаць, што ў нас была “Беларуская маладзёжная”, было ранейшае беларускае тэлебачанне з вартымі праграмамі. Там працавалі прафесіяналы, імёны якіх кулуарна гучаць ў Мінску цяпер. І куды яны падзеліся, чаму іх досвед не выкарыстоўваецца? А між іншым менавіта яны некалі рабілі той самы маральны выбар. Маладыя фрылансеры глядзяць на свет больш цынічна, ім проста напляваць на тое, што было 20 год таму.

— Жыццё журналіста, грамадскага дзеяча ў Мінску і ў рэгіёнах адрозніваецца. Як гэта, быць навідавоку?

— Калі я кажу, што на нас паказваюць пальцам, то найперш маю на ўвазе рэгіёны. Бо ў Мінску больш магчымасцяў, ёсць умовы для руху. Возьмем да прыкладу, на жаль, ужо нябожчыка, былога аператара магілёўскага абласнога тэлебачання Вадзіма Аршынскага, з якім я калісці працаваў для “Белсата”. У пачатку 2000-х у нейкім сюжэце ён так зняў Лукашэнку падчас візіту ў калгас, што над галавой лідара нацыі апынуліся нейкія намаляваныя на сцяне рожкі аленя. Натуральна, гэтыя кадры нікуды не пайшлі, але Вадзім Аршынскі – чалавек, з якога фактычна пачыналася тэлебачанне ў Магілёве, у момант стаў беспрацоўным. І куды ісці працаваць аператару ў Магілёве ў такім выпадку? Гэта было беспрацоўе на доўгія гады.

— Але вось Лукашэнка раздае прэміі журналістам. Гэта сведчыць, што выбар і сёння ёсць, ёсць розныя крытэры для ацэнкі ўласнага поспеху і атрымання гарантый. І ў вачах свайго кола той чалавек будзе паспяховым.

— Вось акурат гэта і трэба прагаворваць замежнікам, якія прыязджаюць сюды і хочуць дапамагаць ці весці нейкую дзейнасць, як цяпер модна, “у партнёрстве з уладамі альбо дзяржСМІ”.

Людзі, якія гатовыя ісці ў поле, часам па калена ў брудзе, каб рабіць рэальна праблемныя сюжэты, гэтай сістэме не патрэбныя. Жрналісты, якія асвятлялі сітуацыю з заводам беленай цэлюлозы ў Светлагорску, атрымалі штрафы. Дзяржаўныя журналісты туды не едуць і не здымаюць, хаця гэта сапраўдная праблема. Гэта выразны прыклад рознай сістэмы каардынат. Хтосьці ў выніку атрымлівае штраф, а хтосьці прэмію з рук кіраўніка дзяржавы.

— А чаго ты чакаеш ад міжнароднай супольнасці?

— Сённяшнія рэаліі, на жаль, нівелююць тыя ахвяры, якія былі прынесеныя старэйшым пакаленнем нашай супольнасці на алтар дэмакратыі. Прайшло столькі год, рэжым не зрынуўся, і лёсы многіх людзей, якія абралі гэты шлях, не склаліся. А тыя замежныя персаналіі, якія ў 1990-я гады супрацоўнічалі з Беларуссю і заклікалі прынцыпова адстойваць дэмакратычныя каштоўнасці, ужо самі сыйшлі на пенсію так і не дачакаўшыся дэмакратызацыі.

І цяпер новае пакаленне еўрапейцаў шукае новыя метады працы. Яны прапануюць: “Даваце будзем супрацоўнічаць з уладамі”, “Чым вам дапамагчы? А давайце мы зробім нешта супольнае з журналістамі дзяржаўных медыя”. Калі паглядзець на прапановы грантавай падтрымкі, то часта прапісана ва ўмовах, каб была дзяржаўная рэгістрацыя і хоць нейкая супраца з дзяржаўным органам. Рэальная гісторыя: БРСМ, як НДА, атрымлівае падтрымку, і гэтыя сродкі курсіруюць унутры дзяржаўнай сістэмы.

І ў мяне пытанне: ці не ёсць такі падыход здрадай да тых людзей, якія 20 год таму рабілі свой  маральны выбар?

І сёння я не магу сказаць, што прадстаўнікі нашых шэрагаў глядзяць у будучыню з аптымізмам. Павялічваецца стомленасць. Калі чалавек не бачыць вынікаў, а яму ўжо не 20, а 35-40 год — паўстаюць пытанні “дзе ты і чаго дамогся?”

Мы мяняемся, і баюся, не да лепшага. У Магілёве мы ладзілі дэбаты паміж палітыкамі і журналістамі. І стаў відавочным канфлікт пакаленняў. Старэйшае ставіцца да прафесіі і да ўсёй сваёй дзейнасці, як да паклікання. А маладзейшыя ўспрымаюць журналістыку, як бізнес: калі ёсць добрыя грошы, то і рэпрэсіі можна трываць, а калі грошай няма, то эфемерныя каштоўнасці падаюцца дурнотай. І старэйшае пакаленне, атрымліваецца, прайграла ўсім. І рэжыму, бо той нікуды не знік, і маладзейшым, якія падыходязць да справы з халодным камерцыйным разлікам.

***

Аляксандр Буракоў

У прафесіі з 1998 года. Пачынаў працаваць на абласным магілёўскім тэлебачанні. Пісаў у “Тыднёвік Магілёўскі” і магілёўскую газету “Дэ-факта”. З 2006 года працаваў на “Радыё Рацыя”, затым супрацоўнічаў з “Белсатам”. Апошнія 8 год працуе карэспандэнтам Deutsche Welle ў Беларусі.

Падрыхтавала Вольга Хвоін

Крыніца: baj.by

Старшыня “Моладзі БНФ” рэзка выказалася пра фемінізм, ЛГБТ, перагібы і празмерную паліткарэктнасць

Не так даўно адзначаўся Міжнародны дзень барацьбы з гамафобіяй, з нагоды чаго на будынку брытанскай амбасады ў Мінску быў вывешаны вясёлкавы сцяг, што пацягнула шэраг скандальных захадаў і заяваў.

Ганна Смілевіч

Прыгадалася, што такі ж сцяг лунаў і ў натоўпе гледачоў “Еўрабачання” сярод сцягоў іншых краін. Як чалавек традыцыйных поглядаў я мяркую, што гэта недарэчна, бо “Еўрабачанне” — конкурс песні, а не пляцоўка для прапаганды якіх-небудзь каштоўнасцяў, а да гэтага ЛГБТ-рух не ёсць краінай-удзельніцай.

У нашай кампаніі здарылася з гэтай нагоды дыскусія, дзе прагучала меркаванне, што праз нейкі час гамафобія ператворыцца ў перажытак мінулага, а факт прыгнёту геяў будзе выклікаць выключнае неразуменне ў будучых пакаленняў. У якасці доказу быў прыведзены прыклад з эмансіпацыяй жанчын. Яшчэ стагоддзе таму людзі і ўявіць не маглі, што жанчыны змогуць галасаваць, займаць кіруючыя пасады і ўвогуле неяк удзельнічаць у грамадскім жыцці на тым жа ўзроўні, што і мужчыны, але цяпер, дзякуючы змаганню, яны маюць практычна роўныя правы і магчымасці.

Асабіста мяне такі вынік дыскусіі не ўзрадаваў, даўшы пэўную глебу для разважанняў. Я так і не пагадзілася, што ЛГБТ-сцяг патрэбны на “Еўрабачанні”, аднак з нагоды гэтага вырашыла згадаць усіх беспадстаўна пакрыўджаных, а таксама іх часам недарэчныя, на маю думку, прэтэнзіі.

І · Гендарная дыскрымінацыя

Меркаванне, што месца жанчыны на кухні, даўно ўспрымаецца як зацяганы  жарцік. За апошнія паўтара стагоддзя жанчыны ўсё ж дасягнулі значных поспехаў у барацьбе за свае правы. Пачынаючы з руху суфражыстак, якія на мяжы ХІХ-ХХ ст. дамагаліся права голасу на выбарах. І дамагліся. І не толькі права голасу: жанчыны могуць браць актыўны ўдзел у грамадскім і палітычным жыцці, і на дадзены момант жанчыны — кіраўніцы дзевяці краінаў свету. Але як глядзіцца фемінізм сёння? За што змагаецца?

Дзіўныя пікеты, дзе група раззлаваных жанчын, дэманструючы аголеныя грудзі, выкрыквае антымужчынскія лозунгі? Зусім не абавязковыя змены арфаграфіі на карысць недарэчных фемінітываў? На маю думку, права пісаць “аўтарка” і “куратарка” — далёка не першае, за што ў наш час варта змагацца.

Будзем сумленныя: магчымасці жанчын у цывілізаваных краінах сёння не нашмат адрозніваюцца ад мужчынскіх. А ў пэўных выпадках абмежаванні небеспадстаўныя, бо, вядома, жанчына папросту не заўжды няздольная выконваць пэўныя віды працы паводле фізічных, фізіялагічных і псіхалагічных асаблівасцяў. І калі некаторыя працягваюць заяўляць пра няроўнасць там, дзе яе апрыёры не можа быць, бо прырода нас такімі стварыла, і пра парушэнне правоў, якое існуе толькі ў галовах заяўнікаў, паўстае пытанне пра мэтазгоднасць барацьбы, што існуе толькі для самой барацьбы.

 

ІІ · Сэксуальная арыентацыя

Навязлівая прапаганда. Менавіта гэтыя два словы найбольш дакладна адлюстроўваюць маё стаўленне да ўсяго, што сёння адбываецца ў тэме ЛГБТ.

Мяне асабіста абсалютна не цікавяць чужыя сэксуальныя прыхільнасці. Хто з кім і як спіць — тэма ўвогуле далікатная. Аднак, як высветлілася, не ў выпадку, калі гэта тычыцца двух людзей аднаго полу. Прапаганда — вось што палохае больш за ўсё. Кожны чарговы камін-аўт ад нейкай вядомай асобы выклікае такі рэзананс, які можна параўнаць хіба з раптоўнай хваляй цунамі, альбо з навіной аб змене ўлады ў Беларусі.

Такія выпадкі асвятляюць усе магчымыя СМІ, яны абмяркоўваюцца ва ўсіх кутках інтэрнэту. Людзі выказваюць падтрымку і павагу за смеласць, а я не разумею, у чым тут смеласць і за што павага.

Бясконцая ЛГБТ-сімволіка дзе трэба і не, гей-парады…  З адстойвання правоў гэта ператварылася папросту ў навязванне ідэі, што нетрадыцыйная арыентацыя ёсць не проста нормай, а нават лепш.

Так, ёсць негатыўнае стаўленне ў людзей, але тут ужо, прабачце, кожны мае права на сваё меркаванне, і навязваць чалавеку свае каштоўнасці толькі таму, што меркаванні не супадаюць, — справа не самая правільная.

Я хачу, каб маіх унукаў выхоўвалі бацька і маці, а не партнёр №1 і партнёр № 2. Каб пытанні сэксуальнай арыентацыі заставаліся ў ложках, а не выстаўляліся на ўсеагульны агляд, нібы нагода для гонару. Каб мае дзеці не жылі ў свеце, дзе менш за ўсё правоў мае белы гетэрасэксуальны мужчына.

 

ІІІ · Расавая дыскрымінацыя

 Пытанні пра мэтазгоднасць барацьбы з расавай дыскрымінацыяй не павінныя ўзнікаць. Аднак менавіта тут маюцца шматлікія перагібы праз часам  залішнюю паліткарэктнасць, бо некаторыя фанатычныя законы выклікаюць усмешку праз сваю абсурднасць. Чулі ж пра закон, паводле якога ў кожным амерыканскім фільме абавязкова павінны прысутнічаць цемнаскуры? Часам гэта прыводзіць да таго, што праз гэта дапускаюцца сур’ёзныя гістарычныя памылкі, калі, напрыклад, у фільме “Бітва тытанаў”, дзе дзеянне адбываецца ў Старажытнай Грэцыі, а цемнаскурых там ну ніяк быць не магло, раптам узнікаюць цемнаскурыя персанажы. І такіх выпадкаў шмат.

Возьмем іншую сферу. У ЗША нашмат лягчэй абскардзіць сваё звальненне з працы менавіта прадстаўнікам нацыянальных меншасцяў, спаслаўшыся на расавую дыскрымінацыю, таму вядомыя выпадкі, калі пры роўных  здольнасцях працаўнікоў пасада пакідалася за цемнаскурым, проста таму што працадаўца не жадаў цягацца па судах. Амерыканскія ўніверсітэты часта аддаюць перавагу прадстаўнікам нацыянальных меншасцяў пры адборы студэнтаў. Мае месца так званая “станоўчая дыскрымінацыя”.

Безумоўна, змагацца за свае правы — рэч вартая, і спрачацца з гэтым не мае сэнсу. Але адна справа — адстойваць права на годнае месца ў соцыуме і паўнавартасны ўдзел у грамадскім жыцці, але зусім іншая — дзеянні, накіраваныя на тое, каб толькі не пакрыўдзіць прадстаўнікоў пэўных меншасцяў альбо сацыяльных груп, часам даходзячы да абсурду.

 

Паўсюднае вывешванне сваёй сімволікі — не змаганне за роўнасць. Агрэсіўныя пікеты без мэты і шуканне прыгнёту там, дзе яго няма, — тое ж самае. У большасці выпадкаў уся дыскрымінацыя — толькі ў галаве. І я не здзіўлюся, калі знойдуцца тыя, хто пасля прачытання артыкула абвінаваціць мяне у мізагініі, расізме і гамафобіі. Але людзям уласціва бачыць толькі тое, што ім хочацца.

 

Ганна Смілевіч

Крыніца: budzma.by