Галоўная » Палітыка і грамадства » Page 235

Палітыка і грамадства

Дзмітрый Бачкоў запатрабаваў ад крычаўскіх камунальнікаў выкараніць факты бюракратызму і валакіты

Старшыня Крычаўскага раённага выканаўчага камітэта Дзмітрый Бачкоў падчас правядзення “прамой тэлефоннай лініі” з насельніцтвам Крычаўшчыны … чытаць далей

Рымашэўскі падарыў насоўку Марзалюку, каб выціраць слёзы падчас выступаў Лукашэнкі

Сустаршыня Беларускай хрысціянскай дэмакратыі Віталь Рымашэўскі 29 кастрычніка ў Магілёве ў якасці даверанай асобы каардынатар БХД Алега Аксёнава ўзяў удзел у запісе тэледэбатаў з дзейным дэпутатам Палаты прадстаўнікоў Ігарам Марзалюком, паведамляе bchd.info.

Фота: БХД

Паводле сустаршыні БХД, Марзалюк расказваў, як працаваў гэты тэрмін дэпутацтва, але так і не адказаў, чаму галасаваў за антынародныя дэкрэты.

Падчас дэбатаў Віталь Рымашэўскі таксама падарыў яму насоўку, каб было чым выціраць слёзы падчас выступаў Аляксандра Лукашэнкі.

“Думаю, што гэтыя дэбаты могуць зняць з эфіру, бо спадар Марзалюк быў вельмі засмучаны. Пасля эфіру тлумачыў, што гэта былі не слёзы захаплення ад прамовы Аляксандра Лукашэнкі, а слёзы захаплення ад таго, што трэба бараніць незалежнасць, пра якія казаў кіраўнік Беларусі. Я ніводным словам не парушаў закон пра правядзенне выбараў, усё было ў межах заканадаўства, але думаю, што Марзалюк зробіць усё, каб гэтыя дэбаты не пайшлі ў эфір”, – заявіў сустаршыня БХД.

На территории гаражного кооператива «Спутник-2008» в Могилеве снесут почти тысячу гаражей

Около 970 гаражей планируют снести на территории гаражного кооператива «Спутник-2008» (гаражный массив в районе областной больницы), … чытаць далей

Многодетная семья подполковника милиции из Круглого стала финалистом смотра-конкурса «Семья! Служим вместе!»

Год за годом семья первого заместителя начальника Круглянского РОВД подполковника милиции Сергея Лобкова становился все больше: сейчас в ней четверо биологических и семь приемных детей.

Министерство внутренних дел подвело итоги традиционного смотра-конкурса «Семья! Служим вместе!». На отборочных этапах в территориальных органах внутренних дел, соединениях и частях внутренних войск участвовали около 300 семей. В финал вышли 14 самых активных и дружных: из ГУВД Мингорисполкома, УВД облисполкомов, учреждений образования, департаментов охраны и исполнения наказаний МВД, внутренних войск МВД.

Могилевскую область представляла семья подполковника милиции Сергея Лобкова. Он служит в должности первого заместителя начальника Круглянского РОВД, у супруги Натальи не менее ответственная работа — она родитель-воспитатель. Чтобы приехать на награждение в Минск, Лобковым понадобился микроавтобус. Только в таком транспорте поместилась вся семья, а это 13 человек: мама, папа и 11 (!) детей.

История семьи началась в 2005 году. Наталья, четверокурсница Могилевского государственного института продовольствия, в выходной день пошла с подругами на дискотеку в Круглянский дом культуры. Вспоминая этот эпизод по прошествии лет, она лишь смеется — не было бы счастья, так несчастье помогло:

— Танцевали, а вещи побросали в уголок. В какой-то момент решила проверить сумку. Я в карман — денег нет. Стала суетиться: что делать, где искать воришку? Уже было отчаялась, как подошел парень и спросил: «У вас пропали вещи?» Наверное, все у меня было на лице написано. Только потом поняла: оценил ситуацию профессиональным взглядом — Сергей уже тогда работал в милиции.

Долго искать правонарушителя не пришлось: молодой человек с товарищами быстро вычислил его из шумной компании отдыхающих. Видимо, тому не хватало на выпивку, поэтому и решил таким способом поживиться. Деньги Наталье Сергей вернул, отказался от любой благодарности, только попросил разрешить провести ее домой. С этих прогулок и началась дружба. Отношения развивались быстро: как это часто бывает, познакомились, понравились друг другу и меньше чем через год обменялись обручальными кольцами и клятвами верности. В 2006-м у Лобковых появился сын Денис. Поработать по специальности Наталье не удалось — посвятила себя дому. К тому же со временем семья пополнялась — родились Максим, затем Есения.

А в 2012 году Лобковы открыли детский дом семейного типа, Наталья в нем стала родителем-воспитателем. Обсуждать решение на домашнем совете долго не пришлось, к ответственному шагу супруги были готовы. У Сергея мама и папа работали педагогами-воспитателями в доме-интернате, мама Натальи — приемный родитель. Супруги подмечают, что это не было сделано из желания заявить окружающим о своем благородстве, под влиянием эмоций после просмотра социальной рекламы или как способ решения материальных проблем:

— Этот шаг у нас осознанный и ответственный. Еще больше сил и уверенности придавало то, что для воспитанников специально построили коттедж. Понимали: места хватит всем! Дом полностью благоустроен, просторные и уютные комнаты — нам комфортно.

Первым в семью пришел Тимофей, тогда мальчику было два с половиной. Наталья едва сдерживает слезы, когда вспоминает первые встречи в доме ребенка. Дети в один голос кричали: «Мама, мамочка!», а потом и вовсе стали драться, кто же пойдет в семью. Год за годом дом Лобковых становился все больше: сейчас в нем четверо биологических и семь приемных детей. Младшей Есении 4 года, старшему Виталию — 17.

Все они едва помещаются за столом, который уже накрыт. Вот-вот к ужину должен прийти папа. Времени на общение с домашними у отца остается не так много: должность обязывает всегда быть на связи. А если учесть, что работа у милиционера не вкладывается в привычный для многих график, о выходных порой приходится только мечтать. Но когда выкроить свободный день все же получается, Сергей посвящает его большой семье. Поездки на велосипедах, отдых на речке, походы в лес за ягодами всегда в расписании.

В семье у каждого свои обязанности. Наталья занята домом и детьми, у ребят акцент на учебу, секции, кружки. Отца, смеется мама, отдали защищать Родину. Работать в милиции Сергей мечтал с детства. Планам помогла осуществиться срочная служба во внутренних вой­сках. Сперва работал милиционером ИВС, затем в Шкловском отделении Департамента охраны МВД, а в 2006 году пришел в Круглянский РОВД участковым инспектором. Спустя три года поменял профиль — стал старшим оперуполномоченным по борьбе с экономическими преступлениями. По словам Сергея, здесь-то и пригодилось аграрное образование, которое получил еще до армии в Белорусской государственной сельскохозяйственной академии:

— Район у нас сельскохозяйственный, и экономические преступления связаны с предприятиями АПК. Диплом агронома как раз позволял работать эффективно: система бухгалтерии в разных отраслях одна и та же, отличаются только предметы — где-то стройматериалы, где-то зерно. Нужны были знания народного хозяйства в целом, ими обладал. Помогали математические способности, усидчивость. Ведь порой неделями нужно корпеть над бумагами, чтобы обнаружить в финансовых отчетах преступные махинации.

Уже работая в милиции, Сергей получил второе высшее образование в Академии МВД. Сейчас там же проходит переподготовку, в следующем году выпустится с дипломом управленца. По стопам отца планирует пойти и Дима, который появился в семье Лобковых 6 лет назад. Мальчик был проблемным: хромало поведение, учился кое-как, да и в классе никак не мог найти общий язык со сверстниками. Наталья заметила проблему:

— Призвали на помощь психолога, который и объяснил нам поведение сына. Поговорили с Димой, попытались подобрать ему увлечение. Получилось: он занялся греко-римской борьбой. А три года назад поступил в Специализированный лицей МВД. Сейчас мечтает пойти по стопам отца — стать офицером. В этом году Дима участвовал в параде, посвященном 75-летию освобождения Республики Беларусь от немецко-фашистских захватчиков. Теперь завоевывать расположение бывших одноклассников ему не нужно: когда в выходные приезжает домой в форме, они сами хотят с ним пообщаться.

Как сложится судьба у детей, Лобковы загадывать не берутся: «Время покажет, но мы сделаем все, чтобы они чувствовали нашу заботу и тепло».

В этом году акция «Семья! Служим вместе!» проходила уже в двенадцатый раз. Это добрая традиция МВД, которая призвана укреплять институт семьи, сплачивать служебные коллективы.

Крыніца: СБ

Похолодает, однако: к выходным в Могилевской области ожидается до -7°С

Погодные условия будет определять холодная воздушная масса, поступающая с севера Скандинавии. Атмосферное давление будет расти, … чытаць далей

Надзея Салаўёва: пра жаночае лідэрства, мову, адукацыю і незалежнасьць

Незалежная газэта “Народная воля” публікуе інтэрвію з Надзеяй Салаўёвай, кандыдаткай ў дэпутаты ад Партыі БНФ па Магілёўскай-Цэнтральнай выбарчай акрузе №85.

50 сябраў Партыі БНФ будуць удзельнічаць у сёлетняй выбарчай парламенцкай кампаніі. Сярод прэтэндэнтаў у кандыдаты Надзея Салаўёва – перакладчык з Магілёва, маці вядомай на ўсю краіну Ялінкі Салаўёвай, якая на працягу некалькіх гадоў адзіная навучалася па-беларуску ў 380-тысячным Магілёве.

– Як узнікла ідэя ісці ў парламент? Усё ж такі, пагадзіцеся, вы чалавек непублічны? – запыталася журналістка газэты “Народная Воля” ў Надзеі.

– А вам як адказваць – па шчырасці ці правільна? – пажартавала яна. – Удзельнічаць у выбарах прапанавала кіраўніцтва партыі. Я, канешне, не адразу пагадзілася, бо жыву ў рэальным свеце і разумею, як у нас адбываюцца выбары. Але пачала думаць, разважаць: а чаму не? Я – патрыёт Беларусі, я падзяляю каштоўнасці Партыі БНФ. Мой муж таксама яе сябра.

Час ад часу мяне бянтэжыць тое, што адбываецца ў нашай адукацыі. Апошнім часам вельмі кранула тэма незалежнасці, уваскрослая ідэя Саюзнай дзяржавы, так званы новы этап інтэграцыі Беларусі і Расіі. Чаму народ не ведае, пра што там дамаўляюцца працоўныя групы Расіі і Беларусі?! Хочацца пра гэта казаць, каб улада разумела, што людзей гэта хвалюе і што недапушчальна аб такіх сур’ёзных рэчах дамаўляцца кулуарна. Прынамсі, я выкажу сваю пазіцыю. Хто захоча – далучыцца. Буду вельмі рада, калі хтосьці пажадае прыйсці ў маю каманду.

– Вы актыўны сябра партыі? Вас у горадзе ведаюць?

– Мяне больш ведаюць па жаночым лідарстве, у мяне ёсць ініцыятыва «Жанчына ў бізнесе. Як распачаць сваю справу». Чытаю лекцыі, ладжу трэнінгі, семінары, у сацыяльных сетках вяду працу.

– Для многіх вы перш за ўсё маці беларускамоўнай вучаніцы Ялінкі Салаўёвай. Балатуецеся ў горадзе, дзе сёння па-беларуску вучыцца ўсяго 19 дзяцей.

– Вы лічыце, што мала?

– Калі параўноўваць з гадамі вучобы Ялінкі, то і нямала – у 19 разоў болей. Але ж гэта ўсё роўна кропля… У мяне пытанне: на падтрымку каго ў рускамоўным Магілёве разлічваеце?

– Сёння, на жаль, мы жывём у такіх рэаліях, што мовай сапраўды карыстаецца мала беларусаў, але я думаю, што прагрэсіўных, інтэлігентных людзей, для якіх і мова, і гісторыя, і незалежнасць Беларусі – вялікія каштоўнасці, шмат, і ў Магілёве таксама. Магчыма, наш рэгіён адрозніваецца ад заходніх, нават на заробкі нашы людзі едуць не на Захад, а ў Расію, але жыць годна хочуць усе… Мне, канешне, вельмі хацелася б, каб падлік галасоў быў чэсны, празрысты, каб кожны кандыдат у дэпутаты ведаў сапраўдную колькасць сваіх прыхільнікаў. А людзей, якія маю пазіцыю падзяляюць, нямала.

Буду балатавацца ад партыі.  У мяне прыватная фірма – курсы англійскай мовы па аўтарскай методыцы, я сама сябе кармлю. Раней было па два курсы слухачоў, а сёлета – тры. Попыт на англійскую мову павялічыўся, людзі не ўтойваюць, што збіраюцца з’язджаць з краіны… Кожныя выхадныя ездзім у Мінск, да Ялінкі. Яна пакуль не можа адаптавацца ў новым асяродку – у ліцэй яна прыйшла ў калектыў, які ўжо склаўся, патрабуецца час, каб прызвычаіцца. І мы, бацькі, мусім ёй дапамагаць маральна, псіхалагічна.

– Надзея, а калі ўявіць, што вы дэпутат Палаты прадстаўнікоў…

– Магу ўявіць, хаця за плячыма няма досведу работы, скажам, у мясцовым Савеце. Думаю, што магла б займацца пытаннямі адукацыі, бо за тыя гады, што Ялінка вучылася ў школе, я дасканала паглыбілася ва ўсе праблемы і хібы сярэдняй школы.

– Вы і сама настаўнік паводле адукацыі?

– Так, настаўнік замежнай мовы, скончыла Віцебскі дзяржаўны ўніверсітэт.

На здымку: Надзея Салаўёва з дачкой і мужам. Фота Радыё Свабода.

Марыя ЭЙСМАНТ, газэта “Народная Воля“.

Пад Магілёвам адшукалі месца, дзе расстрэльвалі ў гады сталінскага тэрору

Месца масавых расстрэлаў часоў сталінскага тэрору знайшоў магілёўскі краязнаўца Ўладзімер Ярошчанка каля аграгарадку Ўсход. Гэта пасёлак за дзесяць кілямэтраў ад Магілёва, пiша Радыё Свабода.

Паклонны крыж на месцы масавых расстрэлаў каля аграгарадку Ўсход

Краязнаўца кажа, што супрацоўнікі НКВД у мясцовым сасоньніку каля шашы на Гомель забілі блізу 100 чалавек.

Краязнаўца Ўладзімер Ярошчанка: «Мясьціну нездарма абралі для расстрэлаў»

Уладзімер Ярошчанка

Месца Ўладзімер Ярошчанка, падпалкоўнік міліцыі ў адстаўцы, вызначыў з аповедаў старажылаў вёскі Вільчыцы. Чатыры гады ён дамагаўся ад уладаў дазволу на ўсталяваньне крыжа ў памяць пра расстраляных. Яго паставілі летась. 27 кастрычніка Паклонны крыж асьвяціў настаяцель Храму сьвятой Тройцы айцец Анатоль.

— Гадоў пяць таму вяскоўцы 1928-29 гадоў нараджэньня расказалі, што за адзін кілямэтар ад Вільчыц у лясным масіве каля лясной дарогі на вёску Запрудзьдзе ў 1937-38 гадах расстрэльвалі «ворагаў народу». Ноччу прыяжджалі чорныя варанкі, а потым зь лесу чуваць былі стрэлы, — пераказвае ўспаміны вяскоўцаў Уладзімер Ярошчанка.

Асьвячэньне айцом Анатолем крыжа на месцы масавых расстрэлаў

Краязнавец сьцьвярджае, што адзін з жыхароў Вільчыц Павал Шкрэдаў падлеткам падгледзеў, як стралялі тых, каго прывозілі людзі ў вайсковай форме. Іх ставілі на край загадзя выкапанай яміны і стралялі ў патыліцу. Потым стралялі яшчэ ў саму яміну, куды цела падала. Мясьціну ачаплялі вайскоўцы. Яміну пасьля расстрэлаў закапвалі. Павал Шкрэдаў памёр.

Уладзімер Ярошчанка кажа, што гэтае месца нездарма выбралі для расстрэлаў. Яна на ўзвышшы, увесну ў 1930 гады па ёй магла праехаць машына. Паводле ягоных падлікаў, тут маглі расстраляць каля 100 чалавек. Каб спраўдзіць гэта, неабходныя раскопкі, правядзеньне якіх ён цяпер дамагаецца.

Жыхарка Вільчыц Анастасія Шкрэдава: «Родныя адкапвалі расстраляных, каб пахаваць»

89-гадовая жыхарка Вільчыц Анастасія Шкрэдава апавяла Свабодзе, што бацька, калі ёй было 7-8 гадоў, напярэдадні Вялікадня ў ноч на чысты чацьвер прыйшоў у лазьню і сказаў, што машыны са слабым асьвятленьнем павезьлі зноў страляць ворагаў народу. Праехала тады машыны чатыры, кажа яна.

— Калі мы хадзілі ў ягады, дык мама паказвала яміну, — згадвае Анастасія Антонаўна. — Расказала, што пасьля расстрэлаў дні два, ці тры дыхала зямля. Прыйшоўшы пазьней, мы ўбачылі, што зямля ўжо была правалілася і на сасонцы быў выразаны крыж. Гэта было непадалёк ад шашы.

Паводле словаў Анастасіі Шкрэдавай, зь вёскі Дубінка, якая непадалёк ад Вільчыц, расстралялі семярых братоў. Пазьней родныя прыйшлі ноччу і адкапалі іх целы, каб пахаваць. Анастасія Антонаўна чула тады ад дарослых, што тым, каго везьлі страляць, затыкалі рот пробкамі, каб не крычалі.

Мясьціну, дзе забівалі людзей, тутэйшыя называлі Лыкаўскі масток.

Пра жудасныя падзеі з свайго маленства Анастасія Антонаўна ня згадвала ўсё сваё жыцьцё, бо баялася, што за гэта могуць пакараць. Наважылася апавясьці толькі, калі яе папрасіў Уладзімер Ярошчанка.

Жыхар Вільчыц Павал Ермакоў: «На месцы расстрэлаў заставалася пляцоўка са сьвежым грунтам»

Старажыл вёскі Вільчыцы 90-гадовы Павал Ермакоў

Найстарэйшы жыхар Вільчыц 90-гадовы Павал Ермакоў таксама памятае, як везьлі страляць «ворагаў народу». Як і Анастасія Шкрэдава кажа, што некалькі машын уначы на чысты чацьвер заехалі ў лес. Потым зь яго пачуліся стрэлы.

Паводле ягоных словаў, у тую ноч прывезьлі дзьве партыі людзей на расстрэл. Пра тое, каго страляюць, казалі дарослыя, якія ведалі, што адбывалася. На наступны дзень ён зь сябрамі агледзеў тую мясьціну. Там была пляцоўка з сьвежым грунтам і «больш нічога».

— Калі дазналіся бацькі, што мы хадзілі туды, дзе стралялі людзей, то надралі нам вушы. Страшылі нас: ці мы таксама хочам, каб і нас расстралялі. З таго часу мы асьцерагаліся туды хадзіць, — згадвае Павал Сяргеевіч.

Паводле ягоных слоў, як пачалася вайна, то немцы загадалі ўздоўж шашы высекчы лес на сто мэтраў углыб, каб перашкодзіць партызанам рабіць дывэрсіі. Таму цяпер на месцы расстрэлаў ня дужа стары сасоньнік.

— Калі вайна скончылася нікому патрэбныя не былі тыя каго ў лесе пастралялі, — дадае ён. — Зь цягам часу вырас лес.

Магілёўскі райвыканкам: «Лічым неабходным увекавечыць памяць пацярпелых ад рэпрэсіяў»

Краязнаўца Ўладзімер Ярошчанка зьвяртаўся ва Ўпраўленьне абласной міліцыі і КДБ, каб тыя пацьвердзілі, што каля Вільчыц стралялі людзей. Адтуль адпісалі, што «зьвесткамі пра расстрэльны палігон не распалагаюць».

З самога райвыканкаму Ярошчапку паведамілі, што з прычыны «даўнасьці гадоў, разрозьненых паказаньняў мясцовых жыхароў і зьменаў ляндшафту мясцовасьці, на якой меркавана праводзіліся расстрэлы людзей, вызначыць канкрэтнае месца пахаваньняў расстраляных не ўяўляецца магчымым».

«Магілёўскі раённы выканаўчы камітэт палічыў неабходным увекавечыць памяць, пацярпелых у 30 гадах ад рэпрэсіяў, — гаворыцца ў лісьце Ярошчанку. — На месцы меркаваных расстрэлаў у лясным масіве ўсталяваны драўляны крыж вышынёю два мэтры. Прылеглая тэрыторыя упарадкаваная».

  • Паводле кнігі «Памяць. Магілёўскі раён» у гады сталінскіх рэпрэсіяў у 1937-38 гадах былі расстраляныя 155 жыхароў раёну. Месцы пахаваньня ў кнізе не ўказаныя.
  • У самім Магілёве вядома, што людзей стралялі ў часы бальшавіцкага і сталінскага тэрору ў пясчаным кар’еры, які цяпер на праспэкце Дзімітрава. У памяць аб нявінна забітых там пастаўлены крыж.

Движение по мосту на Первомайской обещают запустить к 7 ноября

Возведение моста на улице Первомайской в Могилеве продолжается в круглосуточном режиме. Сейчас на опоре №2 ведут работы по устройству насадки, на которую в последующем установят балки, – сообщил корреспонденту Радио Могилев заместитель генерального директора МГКУП “Управление коммунальных предприятий” Иван Воробьев. Ориентировочно с 30 октября строители планируют приступить к монтажу самих балок. После сделают нижний слой асфальтобетонного покрытия.

Что касается главного вопроса, когда пустят движение по мосту, пока что планы остаются прежними. Общественный, а также личный транспорт по этому участку хотят направить с 7 ноября. Параллельно на объекте будут продолжаться отделочные и сопутствующие работы.

Ці хочуць магілёўцы дыхаць вольна?

25 кастрычніка кандыдат у дыпутаты Таццяна Сівачэнка разам са сваёй ініцыятыўнай групай зладзілі перадвыбарны пікет. Кандыдат балатуецца ад Аб’яднанай Грамадзянскай партыі па 85-й цэнтральнай акрузе Магілёва.

Пікет прайшоў на Ленінскай вуліцы, пачаўся а 16-й гадзіне і доўжыўся да 18-ці.

Акцыя была тэматычнай – пікетоўцы падрыхтавалі плакаты ў абарону экалогія горада, бо менавіта экалагічная тэма складае і частку перадвыбарнай праграмы Таццяны Сівачэнкі.

Нажаль, і такая тэма, і ўвогуле ўся тэма выбараў, не надта турбуе магілёўцаў – за дзве гадзіны пацікавіцца падзеяй, нешта запытаць ці выказаць свае думкі да актывістаў падыйшлі літаральна некалькі чалавек. Але за тое ў сябраў Таццяны і ў яе самой быў час паразмаўляць з назіральнікамі ад АБСЕ, нешта расказаць пра сябе, пра нашу выбарчую сістэму, і ўвогуле, пра грамадска-палітычнае становішча ў краіне.

Не абыйшлося і без невялічкага інцыдэнту. Уладзімір Шанцаў, старшыня магілёўскай арганізацыі АГП і давераная асоба кандыдата, часова прымацаваў адзін з плакатаў на агароджу ўваходу ў кавярню. Амаль адразу з’явіўся чалавек, які прадставіўся гаспадаром ці арэндатарам гэтай установы і папросту сарваў агітацыйны плакат. На такое дзеянне быў выкліканы нарад міліцыі, які прыбыў прыкладна хвілін праз 30.

Міліцыянты агледзілі месца здарэння, прагледзілі відэазапіс інцыдэнту, а пасля, ужо ў офісе АГП, быў складзены пратакол. Удзельнікі пікета вырашылі не выказваць ніякіх прэтэнзіяў да таго чалавека, толькі папрасілі міліцыю правесці “тлумачальную размову” з ім. На думку палітыкаў, выбары – важная і адказная падзея ў жыцці дзяржавы, а кожны грамадзянін мусіць калі і не падтрымліваць саміх кандыдатаў, але спрыяць і не перашкаджаць самой выбарчай кампаніі, бо пікет быў цалкам законны і ўзгоднены з уладамі.

Алесь Сабалеўскі. Фота і відэа аўтара

 

Яшчэ фота:

 

Дэсаветызацыя Магілёва, ці што рабіць з назвамі вуліц

Каля дзясятка грамадскіх актывістаў і навукоўцаў прынялі ўдзел у круглым стале «Дэсаветызацыя і захаванне гістарычнай і культурнай спадчыны Магілёва».

Мерапрыемства прайшло 24 кастрычніка ў грамадскім цэнтры «Кола» пад эгідай ініцыятывы «Грамадскі магістрат». Паводле яго прадстаўніка, які адкрыў круглы стол, Зміцера Салаўёва, да вяртання гістарычных назваў вуліцам і плошчам гораду трэба рыхтавацца ўжо зараз, хоць гэта і можа камусьці падацца заўчасным.

Яго думку працягную кандыдат гістарычных навук Ігар Пушкін, які назваў дэсаветызацыю магілёўскай тапанімікі адной з найважнейшых спраў на бліжэйшы час.

Паводле гісторыка, данае мерапрыемства рыхтавалася на канец жніўня – пачатак верасня Цэнтральнай гарадской бібліятэкай, але не было падтрымана ўпраўленнем культуры Магілёўскага гарвыканкама. На думку чыноўнікаў, няма чаго абмяркоўваць, якім чынам захоўваецца гістарычная і культурная спадчына ў Магілёве. «Але мне здаецца, што дэсаветызацыя – гэта адна з галоўных задач, якая стаіць перад намі, перад грамадскасцю», – заявіў гісторык.

Ён узгадаў, што з пачатку 90-х гадоў мінулага стагоддзя былі зроблены сур“ёзныя і значныя крокі ў гэтым напрамку – замацаваны ў свядомасці гараджан сучасны афіцыйны герб Магілёва ўзору 1661 года, адбудавана Ратуша, магілёўцы ведаюць пра тое, што горад меў Магдэбургскае права, бо штогод актывісты праводзяць адпаведныя мерапрыемствы. Да таго ж на будынку Магілёўскага гарвыканкама месціцца дошка з пазначэннем даты надання ў XVI стагоддзі права на самакіраванне. У сваю чаргу прыняты некалькі гадоў таму «Магілёўскі тапанімічны маніфест» заклаў падмурак для працы па вяртанні гістарычных назваў вуліцам і плошчам городу. А вяртаць ёсць што.

Так, паводле прыведзенага прафесарам Аляксандрам Агеевым даследавання, большасць тапанімаў у Магілёве датычны рускай і савецкай гісторыі і культуры, камуністыным дзеячам, падзеям, з“вязаным з апошняй вайной альбо Кастрычніцкай рэвалюцыяй. Такім чынам у горадзе пераважаюць савецкія назвы, з чаго Магілёў, калі знаёміцца з ім па вуліцах і плошчах, цяжка назваць беларускім – хутчэй савецкім.

Абодва гісторыкі, а таксама географ Ігар Шаруха, які прыняў удзел у круглым стале, уваходзяць у тапанімічную камісію пры гарвыканкаме. Яны распавялі пра яе працу і пра тое, якім вуліцам удалося прысвоіць назвы, датычныя постацям альбо падзеям беларускай гісторыі. Большасць гэтых вуліц новыя і знаходзяцца на ўскрайках гораду.

Аляксанд Агееў распавёў, што вуліца Віленская, нягледзячы на згоду гарвыканкама, так і не з“явілася на карце Магілёва з-за неперададзеных своечасова дакументаў. Ён прапанаваў падпісаць два звароты аб необходнасці перайменавання часткі вуліцы Лазарэнкі ў Віленскую, а частку вуліцы Ленінскай – у Ветраную. Прысутныя станоўча адгукнуліся на гэтую прапанову.

Адным з адмеркаваных пытанняў стала неабходнасць перайменавання раёнаў гораду. Як і падчас з“яўлення «Тапанімічнага маніфесту» былі ўзгаданы магчымая назвы – Задняпроўскі ці Лупалаўскі (цяперашні Кастрычніцкі) і Паўночны (цяперашні Ленінскі).

Прысутныя пагадзіліся, што працу для вяртання вуліцам Магілёва гістарычных назваў і прысваення назваў, датычных перш за ўсё гісторыі і культуры гораду, варта працягуць і актывізаваць.

Уладзімір Лапцэвіч, фотаздымкі – Алесь Сабалеўскі