У Беларусі ў апошні час рэзка ўзрасла мода на стварэнне камісій рознага ўзроўня па супрацьдзеянні карупцыі, правядзенне пасяджэнняў і справаздачаў гэтых камісій па выніках працы за мінулыя перыяды.
Штосьці падобнае назіралася ў Беларусі з сярэдзіны 80-х гадоў мінулага стагоддзя, калі, згодна Указа Прэзідыўма Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь ад 14.11.1985 №449-ХІ, як і ва ўсім Савецкім Саюзе, паўсюль; на прадпрыемствах, ва ўстановах, арганізацыях і іх структурных падраздзяленнях ствараліся камісіі па барацьбе з п’янствам.
Чым закончылася тая барацьба з п’янствам і алкагалізмам ва ўсім былым Савецкім Саюзе, у тым ліку і ў Беларусі, людзі больш сталага веку памятаюць добра. Закончылася тым, што піць сталі яшчэ больш.
Калі ў плане заканадаўства на барацьбу з п’янствам быў скіраваны адзін Указ Прэзідыўма Вярхоўнага Савета, то на барацьбу з карупцыяй у сучаснай Беларусі было падрыхтавана каля дзсятка разнастайных заканадаўчых актаў, указаў, дэкрэтаў, пастановаў.
- Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 16.07.2007 №330 “Аб спецыяльных падраздзяленнях па барацьбе з карупцыяй і арганізаванай злачыннасцю”;
- Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 17.12.2007 №644 “Аб зацвярджэнні Палажэння аб дзейнасці каардынацыйнай нарады па барацьбе са злачыннасцю і карупцыяй”;
- Дэкрэт №3 ад 10.05.2019 “Аб дадатковых мерах па барацьбе з карупцыяй”;
- Пастанова Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 26.12.2011 №1732 “Аб зацвярджэнні Тыпавога палажэння аб камісіях па супрацьдзеянні карупцыі”;
- Пастанова Пракуратуры Рэспублікі Беларусь, Міністэрства унутраных справаў Рэспублікі Беларусь, Камітэта дзяржаўнай бяспекі ад 05.04.2007 №18/95/12
“Аб інфармацыйным узаемадзеянні па пытаннях фармавання, вядзення і выкарыстання адзіных банкаў дадзеных аб стане барацьбы з карупцыяй”;
- іншыя прававыя акты.
Падаецца, што толькі адной вагой такой колькасці заканадаўчых, прававых актаў, дэкрэтаў,указаў, пастановаў гэтая шматгаловая гідра – карупцыя ў нашай краіне павінна была быць пераможана раз і назаўсёды.
Але ж не, з кожным разам, на месцы адной яе адсечанай галавы вырастае дзве, а то і тры новыя.
І кожны год, чыноўнікі ўсіх узроўняў вымушаны з потам на тварах упарта працаваць на выпрацоўцы штогадовых планаў і стратэгій па барацьбе з карупцыяй, кіруючыся шматлікімі прававымі і заканадаўчымі актамі.
А на прыканцы кожнага года – падводзіць вынікі такой барацьбы, падлічваючы старты сваіх “аднапалчан”, “загінуўшых” або “прапаўшых без вестак” у няроўным змаганні.
Як прыклад цяжкай, крапатлівай працы магілёўскага чынавенства ў планаванні барацьбы з карупцыяй на тэрыторыі Магілёўскай вобласці можна пабачыць план працы абласной камісіі па супрацьдзеянні карупцыі на 2020 год. План размешчаны на афіцыйным партале Магілёўскага абласнога выканаўчага камітэта.
Не адстаюць ад сваіх “сатаварышаў па няшчасці” з Магілёўскага аблвыканкама, а, нават, іх пераўзыходзяць у аб’ёмах планаў па барацьбе з карупцыяй і іх калегі рангам паніжэй, як, напрыклад – чынавенства Шклоўскага райвыканкама.
http://shklov.mogilev-region.by/ru/korrupts/
Працы па барацьбе з карупцыяй на тэрыторыі Шклоўскага раёна так шмат, што ў склад камісіі па супрацьдзеянні карупцыі Шклоўскага райвыканкама прыцягваюцца і былыя супрацоўнікі райвыканкама. Як, напрыклад, былы намеснік старшыні Шклоўскага райвыканкама Артамонаў С. У., курыруючы раней ідэалогію, адукацыю, сацыяльную сферу, пытанні выбараў, грамадскіх, маладзёвых арганізацый і інш, і адпраўлены ў адстаўку пасля выяўлення Камітэтам дзяржкантролю Магілёўскай вобласці напрыканцы 2019 года шматлікіх парушэнняў у выкарыстанні бюджэтных сродкаў каля 1 млн. руб. пры правядзенні рамонтных работ на аб’ектах дзяржаўных устаноў адукацыі Шклоўскага раёна.
Мабыць Артамонаў застаецца ў дадзенай камісіі за ранейшыя заслугі перад “радзімай”, як намеснік старшыні Шклоўскай раённай арганізацыі Рэспубліканскага грамадскага аб’яднання “Белая Русь” і як паспяховы арганізатар змагання з карупцыяй ва ўстановах адукацыі раёна.
http://shklov.mogilev-region.by/uploads/files/Rasporjazhnie-o-komissii-po-korruptsi2019.pdf
Былы намеснік старшыні Шклоўскага райвыканкама ў час сваёй працы на пасадзе, курыруючы сферу адукацыі, разгарнуў шырокае змаганне з карупцыяй, наладжваючы працу ва ўстановах адукацыі, як, да прыкладу, у Александрыйскай школе Шклоўскага раёна, пры гэтым перадаючы падобны досвед сваім калегам з іншых рэгіёнаў.
І, канешне, калегі з іншых раёнаў і школ не падвялі свайго шклоўскага калегу, і, нават, пераўзышлі яго ў арганізацыі барацьбы з карупцыяй у калектывах школ, прывучаючы і настройваючы вучняў да рэаліяў сапраўднага беларускага жыцця, чакаючы іх уклада ў скарбонку агульнага змагання.
Права называцца пераможцамі сярод Дзяржаўных навучальных установаў “Сярэдняя школа” у змаганні з карупцыяй на тэрыторыі Магілёўскай вобласці заслугоўваюць калектывы Дзяржаўнай установы адукацыі “Мяжысецкая сярэдняя школа”, Магілёўскага раёна
http://mezcisetki.mogilev.edu.by/be/main.aspx?guid=24231
і Дзяржаўная установа адукацыі “Сярэдняя школа №28 г. Магілёва”
http://sosh28.iam.by/odno-okno/net-korrupcii
Будзем спадзявацца і чакаць, што ў хуткім часе, дзякуючы паспяховай арганізацыі змагання з карупцыяй з самага нізу – з сярэдніх навучальных установаў вобласці з прыцягненнем іх калектываў, адзін з бліжэйшых Новых гадоў ХХІ стагоддзя жыхары Магілёўшчыны сустрэнуць, ўздыхнуўшы з палёгкай, як пераможцы над такой доўга жывучай з’явай – карупцыяй, што гэтае змаганне не закончыца як тая даўняя барацьба 80-х гадоў ХХ стагоддзя з п’янствам і алкагалізмам. Усе спадзяванні на маладое пакаленне.
Рыгор Кастусёў