У суседняй Расеі пачаўся перапіс насельніцтва (перанесены з 2020 г. на 2021 г.).
Па ацэначных дадзеных Расія па колькасці насельніцтва (146, 17 млн. чал.) знаходзіцца на 9 месцы пасля Кітая (амаль 1 млрд 450 млн.), Індыі (1 млрд 411 млн.), ЗША (333,5 млн.), Інданэзіі (277,3), Пакістана (288,2), Нігерыі (216,5), Бразіліі (209,5), Бангладэш (179,6). Хутка набліжаецца Мексіка (10 месца, 131,1 млн).
Да 14 лістапада Расстат будзе высвятляць, як жывуць расейцы, да якіх па ўсёй краіне адправяць 270 тысяч членаў перапісной камісіі.
У анкеце, якую яны прапануюць запоўніць, 33 пытанні. Акрамя асноўных пытанняў пра поле, адукацыі і ўмовах пражывання, там таксама ёсць пытанні аб працоўных адносіны і працоўнай міграцыі, піша чэшскае выданне Lidovky. Рэспандэнты ўпершыню змогуць заявіць пра прыналежнасць да некалькіх нацыянальнасцяў адначасова, а інфармацыю аб сабе яны могуць запоўніць на англійскай, кітайскай, татарскім або узбекскім мове.
Верагодна, больш за ўсё ўвагі прыцягнуць атрыманыя дадзеныя аб колькасці насельніцтва Расійскай Федэрацыі. Кожная перапіс насельніцтва за апошнія 30 гадоў пасля распаду СССР сведчыць аб скарачэнні насельніцтва.
Відаць, не варта чакаць іншых вынікаў і ў гэтым годзе. Тым больш што Расія безвынікова змагаецца з пандэміяй COVID-19. У апошнія месяцы, паводле афіцыйнай статыстыкі расейскіх уладаў, штодзённае колькасць смерцяў ад гэтага захворвання перавышае 900 чалавек. Таму колькасць насельніцтва Расіі можа настолькі рэзка скараціцца, што ўладам прыйдзецца «падпраўляць» статыстыку. Гэтага не выключае дэмограф Аляксей Ракша. Дарэчы, падобнае адбываецца ўжо не ў першы раз.
Перапіс, хутчэй за ўсё, пацвердзіць негатыўную тэндэнцыю да высокай смяротнасці ў Расіі. У пачатку верасня расійскі прэзідэнт Уладзімір Пуцін паскардзіўся, што калі б у ХХ стагоддзі расійская дзяржава не распадалася два разы, ён мог бы кіраваць краінай з 500 мільёнамі грамадзян.
Але цяпер усё не так. На мінулым тыдні намеснік старшыні ўрада РФ Таццяна Голікава заявіла, што траціна расейцаў паміраюць у працаздольным узросце. 80% з іх мужчыны. Дэмограф Ракша адзначае, што ў бліжэйшыя дзесяцігоддзі насельніцтва Расіі можа значна скараціцца. Эксперт мяркуе, што ад афіцыйна заяўленых і перабольшаныя 146 мільёнаў жыхароў краіны да 2030 года застануцца 137-140 мільёнаў. У 2040-я гады насельніцтва Расіі можа скараціцца да 130 мільёнаў. «Гэта абумоўлена той жа праблемай, ад якой пакутуе Еўропа. Нараджальнасць у Расіі ніжэй, чым смяротнасць. Для дасягнення натуральнага прыросту насельніцтва неабходна, каб на адну жанчыну прыпадала 2,1 дзіцяці. У Расіі гэты каэфіцыент дасягае прыкладна паўтары », – тлумачыць Ракша. Паводле яго слоў, рост нараджальнасці не стымулюе нават мусульманскі Паўночны Каўказ, дзякуючы якому, як прынята лічыць, расце колькасць насельніцтва Расіі. «Нараджальнасць на Паўночным Каўказе ў параўнанні з астатнімі расійскімі рэгіёнамі вышэй, але ён толькі ўраўноўвае нараджальнасць і смяротнасць. Прычым высокая нараджальнасць адзначаецца толькі ў двух паўночнакаўказскіх рэспубліках – Інгушэціі ды Чачні. Высокія паказчыкі нараджальнасці назіраюцца таксама ў Рэспубліцы Тыва на поўдні Сібіры. Аднак у Паўночна-Каўказскім федэральнай акрузе жывуць усяго каля дзесяці мільёнаў чалавек. На ўзровень нараджальнасці ў краіне ў цэлым гэта асабліва не ўплывае “, – кажа Ракша.
«Задачай расійскага ўрада павінна стаць скарачэнне смяротнасці і павышэнне нараджальнасці настолькі, наколькі гэта магчыма. Акрамя таго, неабходна павялічыць паток перасяленцаў. Але ўзровень жыцця ў Расіі не такі высокі, каб да нас масава ехалі высокакваліфікаваныя мігранты. У Расею прыязджаюць у асноўным выхадцы з Сярэдняй Азіі, таму што заробкі ў нас у параўнанні з развітымі краінамі ніжэй », – дадае эксперт. Перасяленцаў становіцца менш.
Паводле афіцыйнай статыстыкі Міністэрства ўнутраных спраў РФ, у Расіі пражывала сем мільёнаў мігрантаў. Да пандэміі COVID-19 іх колькасць дасягала 11 мільёнаў. У асноўным гэта грамадзяне Узбекістана, Таджыкістана ці Кіргізіі, якія працуюць у Расіі на будоўлях, у якасці падсобных рабочых, кіроўцаў і кур’ераў.
«У Расею прыязджаюць прыблізна 200 – 300 тысяч чалавек у год. Калі б не гэты міграцыйны прырост, жыхароў Расіі было б нашмат менш. Але і гэтага не хапае. Нават калі б не было COVID-19, насельніцтва Расіі паступова скарачалася б. З-за пандэміі скарачэнне колькасці насельніцтва краіны паскорылася », – лічыць дэмограф. Паводле яго слоў, за апошнія паўтара года самай сур’ёзнай дэмаграфічнай праблемай была смяротнасць, выкліканая коронавирусом. «Я ўжо даўно не карыстаюся статыстыкай, публікуемай расійскімі ўладамі, і нікому не рэкамендую гэтага рабіць. Для аналізу смяротнасці ад коронавіруса ў Расіі я карыстаюся статыстыкай залішняй смяротнасці. З пачатку пандэміі ў краіне залішняя смяротнасць дасягнула прыкладна 800 тысяч чалавек», – падсумоўвае дэмограф Аляксей Ракша.
Нашыя экспертныя ацэнкі на бліжэйшыя 10 гадоў такія: Расія і Японія пакінуць свае пазіцыі (9 і 11 месцы, значная дэпапуляцыя; Расія хаця б падсілкоўваецца насельніцтвам з былых рэспублік СССР, у Японіі такой магчымасці няма з прычыны пэўнай закрытасці), іх па колькасці насельніцтва апарэдзяць Эфіопія, Філіпіны, Егіпет, Дэмакратычная Рэспубліка Конга.
фото:eadaily.com