Галоўная » выборы » Page 6

Списки, урны, бюллетени. Как фальсифицируют выборы в Беларуси

Долгий опыт независимого наблюдения за избирательными кампаниями в Беларуси дает основания активистам и правозащитникам сомневаться в честности выборов в стране.

Сейчас звучит немало идей о том, как на самом деле устроены наши «выборы» и как возможно защитить свои голоса.

Раскладываем по полочкам, на что стоит обращать внимание, где появляются возможности для фальсификаций и есть ли правовой механизм, который может заставить комиссии показать реальные результаты голосования.

В этом нам помогает Олег Гулак, председатель Белорусского Хельсинкского комитета и сопредседатель кампании независимого наблюдения «Правозащитники за свободные выборы». Эта инициатива наблюдает за выборами в Беларуси с 2008 года.

«Наш опыт наблюдения за выборами в Беларуси говорит о том, что в стране давно установилась проверенная система проведения выборов. Она воспроизводится каждый раз и показывает, что результаты голосования, которые объявляют на участках, могут не соответствовать действительности. По крайней мере, у нас веские основания так полагать», – рассказал Олег Гулак Naviny.by.

Вот основные моменты, на которые давно обращают внимание наблюдатели, как национальные, так и международные.

 

  1. Списки избирателей

Международные стандарты предусматривают наличие в стране единого общедоступного и централизованного реестра избирателей. В Беларуси такой реестр отсутствует, несмотря на постоянные рекомендации об этом от ОБСЕ. На любом участке нет единого открытого списка избирателей, во время голосования там есть только списки по домам. И они закрыты от наблюдателей под предлогом защиты тайны личной жизни. Правозащитники считают, что это дает возможность для манипуляций с реальным числом избирателей на участке и показателями явки.

«Наблюдатели на участке говорят, что насчитали, к примеру, 50 избирателей, а комиссия пишет – 250. Такие проблемы возникают довольно часто. И перепроверить данные комиссии о явке невозможно», – говорил Олег Гулак.

Уже и на нынешних выборах наблюдатели фиксируют существенные расхождения в данных о числе проголосовавших, которые объявляют участковые комиссии по всей стране.

 

  1. Печати избирательных комиссий

На всех избирательных участках страны одинаковые печати, их оттиски абсолютно идентичные. Соответственно, невозможно проконтролировать, какой именно опечатывается урна на каждом конкретном участке.

«Если бы у каждого председателя участковой комиссии была уникальная именная печать, вмешиваться в процесс на каждом конкретном участке кому-то со стороны было бы сложней. А когда печать у всех одинаковая, сделать идентичные оттиски не составляет труда», – поясняет Гулак.

 

  1. Бюллетени для голосования

Бюллетени в Беларуси не являются документами строгой отчетности, у них нет почти никаких степеней защиты. Никто не может гарантировать, сколько их отпечатано всего.

«На каждый участок выдается определенное количество бюллетеней, но гарантировать, что не было никакого их дополнительного “притока”, никто не может, – рассказывает председатель БХК. – Нередко бывали случаи, когда избиратели выносили бюллетени с участка, не опуская их в урну для голосования, но при этом в итоговых протоколах комиссий они все значились как учтенные в голосовании. Откуда у избирателей на руках оказывались бюллетени с подписями членов комиссий – непонятно».

 

  1. Досрочное голосование

Подробно обо всех возможных фальсификациях во время досрочного голосования мы уже писали.

Главные моменты, которые вызывают недоверие, – факты принуждения к голосованию досрочно со стороны администрации государственных предприятий и вузов, а также то, что урны ночью хранятся под охраной милиции без какого-либо дополнительного контроля со стороны комиссий, наблюдателей и избирателей.

«Милиция – люди подневольные. Уверенности в том, что обеспечивается тайна голосования, у нас нет. Практика прошлых выборов часто показывала, что результаты досрочного голосования оказывались заметно в пользу кандидатов от власти по сравнению с днем выборов. Это дает основания предполагать, что манипуляции могли быть», – говорит Олег Гулак.

 

  1. Выездное голосование

Закон предусматривает возможность проголосовать на дому. В теории эта процедура позволяет принять участие в выборах тем, кто не может дойти до избирательных участков по состоянию здоровья.

«Но на практике эта вполне демократическая процедура иногда вызывает вопросы. Например, когда члены комиссии “выходят в поле” и за пару часов выездного голосования приносят 400-500 голосов. И таких случаев немало», – рассказывает правозащитник.

 

  1. Вбросы бюллетеней

Во многих соседних с нами странах урны для голосования прозрачные.

«В таком случае видны вбросы – заметно, когда бюллетени там лежат сразу пачкой, – говорит Гулак. – Впрочем, наблюдатели в Беларуси и без того отмечают случаи, когда заметно, что бюллетени лежат сложенной пачкой, что невозможно при нормальном голосовании. Но ни один из этих фактов не был проверен надлежащим образом правоохранительными органами и эффекта это не давало».

 

  1. Подсчет голосов

Во многих странах подсчет голосов по завершении голосования выглядит таким образом: вся комиссия вместе с наблюдателями собирается у столов с бюллетенями. Один из членов комиссии берет бюллетени по-одному, озвучивает, за кого отдан голос, и демонстрирует каждый бюллетень всем присутствующим.

Иллюстративное фото

«По опыту украинских выборов, где процедура подсчета выглядит именно так, могу сказать, что весь этот процесс на среднем участке в полторы-две тысячи избирателей занимает два-три часа. Но зато ни у кого не вызывает сомнений и вопросов», – рассказывает Олег Гулак.

В Беларуси же подсчет голосов на многих участках занимает полчаса. И выглядит это таким образом.

Все бюллетени разделяются между членами комиссий, каждый из них производит подсчет свой пачки. Это значит, что одновременно голоса считают 12-15 человек. Наблюдатели обычно при этом видят только спины членов избирательных комиссий и вообще никак не могут контролировать процесс. Но даже если наблюдателя подпустят в столу, он физически не может ни за чем уследить, а тем более увидеть содержимое всех бюллетеней.

«Конечно, если бы члены комиссий оглашали публично результат своего подсчета, это давало бы хоть какую-то возможность оценить общую картину, – считает глава БХК. – Но на деле получается так: член комиссию записывает на бумаге свои цифры и передает председателю. Председатель уходит составлять итоговый документ, возвращается к комиссии с готовым протоколом – и все его подписывают. Мы, независимые наблюдатели, говорим членам комиссии: вы же подписываете то, чего на самом деле не видели! Да, мы вполне допускаем, что каждый конкретный член комиссии считает голоса из своей пачки бюллетеней честно. Но получается, что практически ни один член любой избирательной комиссии по всей стране просто не знает реальных итогов голосования даже по своему участку – а знает только ту десятую или пятнадцатую часть, которую посчитал он сам. Это интересная система. С одной стороны, она де-факто делает людей соучастниками подлога. Но с другой стороны, каждый из них конкретно не совершает фальсификаций».

 

Почему такое возможно?

Такой формат «выборов» закладывается еще на этапе формирования избирательных комиссий. Они в Беларуси в подавляющем большинстве формируются «по производственному принципу», на базе одного и того же трудового коллектива. Причем председателем комиссии обычно становится человек, который на работе является начальником членов комиссии.

«И вся эта система может работать только в одном случае: когда члены избирательных комиссий не задают вопросов и просто подписывают итоговые протоколы, которые им дают», – считает Олег Гулак.

Наблюдатели могут предложить комиссиям устроить открытый подсчет голосов, когда содержимое каждого бюллетеня на участке публично предъявляется всем членам комиссии и наблюдателям. Однако избирательные комиссии могут эти предложения проигнорировать, что и происходит в подавляющем большинстве случаев.

«Никаких правовых механизмов, которые позволяли бы наблюдателям заставить комиссии считать голоса открыто, нет. Это показывает весь опыт прошлых избирательных кампаний в Беларуси. Все повторяется из выборов к выборам, несмотря на все рекомендации и ОБСЕ, и национальных наблюдателей. Эта система всегда работала именно так. И доверия такие процедуры не вызывают», – резюмирует Олег Гулак.

Крыніца:  Naviny.by

 

Перадвыбарчы шал у Магілёве: невядомыя асобы выкралі журналіста прама ад будынка суда (Відэа)

Шостага ліпеня каля будынка суда Ленінскага раёну горада Магілёва невядомыя асобы ў цывільным затрымалі журналіста і праваабаронцу Аляксандра Буракова (малодшага).
Аляксандр, як і некалькі іншых журналістаў, чакалі каля судоў навінаў пра затрыманых учора сваіх калегаў – Аляксандра Буракова (старэйшага) і Уладзіміра Лапцэвіча. Сёння, па ўсіх працэсуальных нормах, мусілі адбыцца суды над імі.

Разам з журналістамі чакалі суда над сваім сынам бацькі Аляксандра Буракова (старэйшага) – Уладзімір Іванавіч і Людзміла Міхайлаўна. Затрыманы журналіст Аляксандр Буракоў (малодшы) – іх унук, і пляменнік Буракова старэйшага. Затрымалі ўнука непасрэдна на вачах старых людзей.

Намеснік старшыні ГА “БАЖ” Алег Агееў, які быў сведкам захопу, патэлефанаваў на гарачую лінію 102 і паведаміў, што быў сведкам выкрадання чалавека. Алега Агеева запрасілі ў Ленінскі РАУС горада Магілёва, дзе яго апытал і прынялі заяву аб выкраданні чалавека. Аляксандр Буракоў малодшы, як і яго старэйшы сваяк, сябры грамадскага аб’яднання Беларускі саюз журналістаў.

Нагадаем, што 5 жніўня у Магілёве каля 19 гадзіны затрымалі журналіста Аляксандра Буракова і актывіста Аляксандра Хамратава.

Пазней у Ленінскі РАУС забралі журналіста «Магілёўскага рэгіёну» Уладзіміра Лапцэвіча, які прыйшоў чакаць Буракова і Хамратава.

Алесь Сабалеўскі. Фота і відэа аўтара

Сивицкий: Кремль готовит почву для непризнания победы Лукашенко и кровавых провокаций во время протестов

Москва может попытаться отстранить Лукашенко от власти путем использования масштабных протестов, которые ожидаются после объявления … чытаць далей

“Міраж” пад назвай датэрміновае галасаванне

У першыя тры дні выбараў усе выбарчыя ўчасткі горада Магілёва вартыя жалю – яны выглядаюць закінутымі і бязлюднымі.

 Спытаемся ў саміх сябе – дзе адчуванне свята? Дзе натоўпы шчаслівых выбаршчыкаў? Але ў адказ толькі рэха калідораў на падыходзе да дзвярэй участкаў, ды нягучныя перагаворы сябраў камісіі, калі ў залу не зайшоў выпадковы выбаршчык ці, не дай Божа, незалежны назіральнік.

Але, як аказалася, мы маем справу з унікальным ці то прыродным, ці то сацыяльным фенаменам! Гэта нешта падобнае на міраж! Ведаеце, як у пустыні пасярод барханаў узнікае раптам прывідны шматлюдны горад, так у Магілёве аказваецца што рэальна за ўвесь дзень прыходзіла галасаваць 20 чалавек, а ў спісе выбарчай камісіі напрыканцы дня ўзнікла раптам 200 подпісаў!

Дык вось удзельнікаў гэтага міражу – сябраў камісіі, сакратароў, старшынь, таксама вельмі шкада. Шкада, што яны, не задумваючыся ні аб чым, хлусяць сваім сваякам, родным, сябрам, калегам. І галоўнае, ілгуць сваім дзецям – якія, гледзячы на старэйшых, могуць атрымаць толькі адзін досьвед: ЯК БЕССАРОМНА ХЛУСІЦЬ ПРАМА Ў ВОЧЫ СВАІМ ЗЕМЛЯКАМ-СУАЙЧЫННІКАМ.

Хлусню упарта, назойліва выдаюць за праўду два дзясяткі гадоў. Гэта таксама вельмі падобна на міраж альбо нейкі гіпноз. І шкада, што людзі краіны ніяк не могуь абудзіцца ад гэтага масавага гіпнатызавання – іх нейкім таемным чынам уладам удаецца зноў і зноў усыпляць.

Але спяць, зразумела, не ўсе – ёсць годныя людзі, якія думаюць, аналізуюць і не баяцца паказаць дакладна, дзе і хто хлусіў. Праўладныя структуры выстаўляюць гэтых людзей “правакатарамі”, “здраднікамі”, “злачынцамі” (відаць судзяць па сабе), а “непадкупныя” суды імкнуцца хуценька прызначыць  пакаранне .

Алесь Буракоў, Уладзімір Лапцэвіч, Алег Мяцеліца

Тое адбываецца сёння. Адбываецца з намі. У Магілёве ўчора вечарам і сёння зраніцы схопленыя журналісты Алесь Буракоў-старэйшы і Уладзімір Лапцэвіч, і сёння ж іх ужо судзяць. У Бялынічах сёння судзяць актывіста Алега Мяцеліцу. Крыху раней у Шклове быў асуджаны Пётр Мігурскі, а журналістаў “Белсата” , якія асвятлялі шклоўскія падзеі арыштавалі і канфіскавалі абсталяванне.

Гэта таксама “міражы” сённяшняга беларускага часу: людзей, якія кажуць праўду, караюць, а тых дзеячаў, якія бессаромна хлусяць, узнагароджваюць дзяржаўнымі ўзнагародамі.

Але кожны разумны чалавек разумее – прывідамі не запоўніш пустыя выбарчыя ўчасткі. А хлуснёй не напоўніш скрыні для галасавання.

С. Вецер

У Магілёве пачаўся хапун. Затрымалі журналістаў і актывіста

Праваабаронцы мяркуюць, што здарэнне можа быць помстаю міліцыі за ўдзел у пікетах Святланы Ціханоўскай.

У Магілёве каля 19 гадзіны затрымалі журналіста Аляксандра Буракова і актывіста Аляксандра Хамратава. Буракова затрымалі на вуліцы машына ДАІ. Яго падазравалі ў транспартаванні кантрафактнага алкаголю. Аніякага алкаголю ў машыне не было, таму журналіста затрымалі, бо, імаверна, ідэнтыфікацыйны нумар аўтамабілю можа быць падроблены.

Пазней стала вядома аб затрыманні магілёўскага актывіста Аляксандра Хамратава. Яго вінавацяць у непадпарадкаванні супрацоўнікам міліцыі – той нібыта не перадаў ДАІшніку сваё пасведчанне кіроўцы.

Аляксандр Хамратаў

Праваабарончы цэнтр «Магілёўская вясна» мяркуе, што пераслед мужчынаў можа быць звязаны з іхным супрацьстаяннем з ДАІ. Аляксандр Хамратаў дапамагаў юрыдычна затрыманым аўтамабілістам, якія сігналілі пікету Святланы Ціханоўскай.

А Буракоў выклаў у сеціва відэа, дзе ён сумеў даказаць сваё права не плаціць штраф. Ролік набраў 200 тысячаў праглядаў.

Нікога з затрыманых праз 3 гадзіны так і не выпусцілі. Затое адбыліся захады да тых, хто прыйшоў чакаць, пакуль выпусцяць праваабаронцаў.

Праваабаронца Барыс Бухель і журналіст Уладзімір Лапцэвіч пад Ленінскім РАУС

У Ленінскі РАУС забралі журналіста «Магілёўскага рэгіёну» Уладзіміра Лапцэвіча, які прыйшоў чакаць Буракова і Хамратава. Ён напісаў скаргу на тое, што ў РАУС запускаюць толькі па аднаму, чым замаруджваюць працу. Праз гадзіну яго выклікалі нібыта па ягонай скарзе, але да 00:00 Лапцэвіч так і не выйшаў з будынку.

Журналістам-фрылансерам Аліне Скрабуновай і Аляксандру Сідарэўскаму, якія таксама чакалі пад Ленінскім РАУС, вынеслі позвы на 6 жніўня на 15:00 у РАУС Кастрычніцкага раёну.

Уручаюць позву Аляксандру Сідарэўскаму

Праваабаронцу Аляксандра Хамратава каля 22:40 з Ленінскага РАУС вывезлі на машыне хуткай дапамогі. Аляксандр толькі паспеў памахаць праз вакно машыны. Куды менавіта яго вывезлі – дзяжурны не ўдакладніў.

Калі пад РАУСам застаўся толькі адзін праваабаронца Барыс Бухель, супрацоўнікі міліцыі вывелі Аляксандра Буракова. Куды яны яго вялі, невядома, але выйшлі ўсе разам за тэрыторыю РАУСа. Як кажа Барыс Бухель, адбылася правакацыя.

Ленінскі РАУС

«Жанчына, якая стаяла на ходніку, кінулася на калені і пачала прасіць, каб ёй дапамаглі. Нічога не было зразумела. Але Аляксандр Буракоў да жанчыны дакладна на дакранаўся. Пасля інцыдэнту Буракова зноўку завялі ў РАУС», – сказаў Барыс Бухель.

Фота: Belsat.eu і mspring.online

КТ belsat.eu

Праваабаронцы: выбарчы працэс недаступны для незалежнага назірання

Кампанія назірання “Праваабаронцы за свабодныя выбары” апублікавала справаздачу пра працэс акрэдытацыі назіральнікаў і пра пачатак назірання. 4 жніўня … чытаць далей

В Могилеве наблюдателей массово не допускают на участки

Досрочное голосование на президентских выборах в Могилеве началось с массового недопуска наблюдателей кампании «Правозащитники за … чытаць далей

Першы дзень датэрміновага галасаваньня на радзіме Лукашэнкі. «За Рыгоравіча расьпісалася…»

Чаму жыхары Шклова галасуюць датэрмінова? Ці разглядаюць сёлетнія прэзыдэнцкія выбары як лёсавызначальныя і ці спадзяюцца, што яны зьменяць жыцьцё?

 

«З Рыгоравічам спакайней на старасьці»

У Шклове пра выбарчую кампанію нагадваюць расьцяжка на вуліцы Савецкай, плякаты «Мы выбираем Беларусь» на ўваходах у крамы ды стэнды з абвесткамі каля ўчастковых камісіяў, піша Радыё Свабода.

Рэдкая інфармацыя пра выбарчую кампанію

«Дык мы ведаем пра выбары, што пра іх лішне пісаць», — кажа пажылая жанчына, выходзячы з двара гімназіі, што ў адрэстаўраваным будынку ратушы. Суразмоўца прызнаецца, што прагаласавала датэрмінова, бо так «робіць заўжды».

«За Рыгоравіча расьпісалася, — кажа яна. — Зь ім спакайней на старасьці. Дзявятага прыйду канцэрт паслухаю. Мне ўжо шмат ня трэба. Пэнсіі хапае, і дзецям, унукам яшчэ даю».

 

«Прагаласавала датэрмінова, бо ўсё раблю загадзя»

Па паўдні шклоўскія вуліцы бязьлюдныя. Рэдкія мінакі негаваркія. Пабачыўшы журналіста, абвешанага рэпартэрскім рыштункам, прысьпешваюць хаду, а на пытаньні пра выбары адказваюць, што занятыя.

«Невядома, ці журналіст вы наагул…», — не паварочваючы галавы, рэагуе жанчына, ідучы ў раённы Дом культуры. Там участак для галасаваньня.

Пустынная вуліца Савецкая, 15 гадзіна, першы дзень галасаваньня.

З наступнай суразмоўцай удалося пагутарыць толькі праз 15 хвілін. Жанчына сярэдняга веку прагаласавала датэрмінова, бо яна «чалавек грунтоўны і стараецца рабіць усё загадзя». За каго пакінула свой голас, не сказала. Перакананая, што фальшаваць выбары ніхто ня будзе, бо «гэта немагчыма».

 

«Гэта дзень такі, што трэба выбраць прэзыдэнта…»

Спроба пагутарыць з кампаніяй маладых людзей скончылася правалам. Пачуўшы тэму гутаркі, 18- і 19-гадовыя маладзёны адрэагавалі сьмехам і разьбегліся.

«Скажуць — прагаласуем…», — прагучала ад іх ужо здалёк.

Помнік савецкаму актору Алейнікаву, які нарадзіўся ў Шклоўскім раёне

У адрозьненьне ад моладзі, пажылая жанчына кажа, што яна і яе дзед прагаласавалі «за былога», але, падумаўшы, удакладніла — «за цяперашняга». Не пайсьці на выбары ня можа, бо нельга. Жанчына прызнаецца, што ад Лукашэнкі нічога не чакае, бо «яму ўжо ніхто не дапамагае».

«Гэта дзень такі, што трэба выбраць прэзыдэнта, — кажа яна. — Я зь дзедавым пашпартам схадзіла. Жанчынкі паслухаліся мяне і далі за яго прагаласаваць. Я заўжды так раблю».

 

«Улада будзе мяняцца, але разам з мазгамі…»

Пажылая пара таксама прагаласавалі датэрмінова, бо ў нядзелю 9 жніўня іх ня будзе ў Шклове. На сваё жыцьцё суразмоўцы не наракаюць. Кажуць, што іхны сын жыве на Данбасе, і ў іх ёсьць з чым параўноўваць. Там пэнсія 80 даляраў, кажа жанчына.

«У 1996 годзе, калі я прыехала ў Шклоў, дык ня ведала, як тут людзі жылі, — нечакана згадвае яна. — Разруха была. А цяпер паглядзіце: горад-прыгажун. Усё ў крамах ёсьць. Грэх скардзіцца», — кажа жанчына.

«Вядома ж, улада будзе мяняцца, але разам з мазгамі, — дадае ейны спадарожнік. — Ва Ўкраіне Януковіча прыбралі, хіба лепей стала. А тут неяк моладзь зьбіралася, дык я ёй кажу — займіцеся справаю, падмяціце хіба парк…»

 

«Рыгоравіч ведае, што рабіць, каб застацца…»

Наступны суразмоўца, мужчына ва ўніформе камунальніка, прызнаецца: ім «нагадалі прагаласаваць загадзя», і ён ідзе на ўчастак, каб гэта зрабіць.

Нешматлюдна і ля аўтастанцыі. На ёй наагул няма інфармацыі пра выбары

«Усё адно насядуць, што ад мяне не залежыць. Зарабляем 350 рублёў, большага ня будзе ні пры старым, ні пры новым. Але Рыгоравіч застанецца. Ён ведае, што рабіць, каб застацца», — кажа жыхар Шклова.

 

Старшыня ўчастковай камісіі: «Спадзяёмся, людзі пойдуць…»

На ўваходзе ў Дом культуры мноства розных выбарчых плякатаў з сэрыі «За Беларусь». Тут адзін з участкаў для галасаваньня. У ім трое выбарнікаў гатовыя апусьціць бюлетэні ва ўрну.

Старшыня ўчастковай камісіі Алена Краўчанка кажа, што найбольшы наплыў выбарнікаў быў адразу пасьля 10 гадзіны раніцы. «Нават чарга стаяла», удакладняе яна. Па яе словах, на 16:30 прагаласавалі больш за 50 чалавек.

Шклоў у першы дзень датэрміновага галасаваньня

«Яўку прадказаць немагчыма, — працягвае суразмоўца. — Спадзяёмся, што людзі пойдуць галасаваць, бо гэта важныя выбары. Датэрмінова галасаваць прыходзяць тыя, хто ня можа прыйсьці ў асноўны дзень выбараў».

Не пасьпеў журналіст выйсьці з Дома культуры, як да яго падышлі два міліцыянты ў форме і малады чалавек у цывільным. Паводле праваахоўнікаў, ім паступіў сыгнал, што журналіст апытвае мінакоў і фатаграфуе. Распытаўшы, што той робіць у Шклове, і перапісаўшы пашпартныя зьвесткі, яго адпусьцілі.

Гэтая публікацыя падрыхтаваная з выкарыстаньнем інфармацыі БелаПАН

Фота: Радыё Свабода