Гэтая складанка нарадзілася з пяшчоты да жанчын, якія і сёння жывуць у вёсцы Цяхцін, што ў Бялыніцкім раёне. Мы пазнаёміліся ў 2011 годзе. Тады, робячы запісы на просценькі дыктафон, я мала цяміла ў традыцыйным спеве, запісвала, бо раней такога не чула і разумела рэдкасць моманту. Мы правялі разам некалькі гадзін, было весела і ўтульна, бы ў кампаніі старых сяброў. Гэтыя людзі ўмеюць быць добрымі і шчырымі. Адчуваюць прыгожае і шануюць былое. Пераствараюць яго праўдзіва, дзеля радасці і нейкага агульнага парадку ў свеце.
У Цяхціне спявалі здаўна, а напрыканцы 80-х утварыўся вялікі спеўны гурт. Туды ўвайшлі жанчыны розных гадоў і прафесій, спявалі сваё, перанятае ад старэйшых сваякоў і аднавяскоўцаў. Сёння гурта няма. Але песні засталіся.
Асабліва хочацца расказаць пра Ефрасінню Максімаўну Буймістраву.
Маленькая жанчына, па-вулічнаму проста «Прося», пражыла складанае жыццё: пасляваенная галеча, немагчымасць хадзіць у школу, бо «няма ў чым», мары з’ехаць на цаліну. Потым было замужжа і чацвёра дзяцей. Ёй і сёння вельмі няпроста. Магчыма, спеў робіць гэтае быццё трошку больш радасным.
Ефрасіння Максімаўна спявае з дзяцінства, «што дзе чула — то і цягнула». За 9 год нашага знаёмства ад яе запісана больш за 150 песень: каляндарныя і сямейна-абрадавыя, бяседныя, рамансы, балады, прыпеўкі. Песні на любы выпадак жыцця і настрой.
У гэтай складанцы — тое, што падалося найбольш цікавым. Хацелася пазнаёміць слухачоў з рознымі жанрамі, напевамі і сюжэтамі адной вёскі. Тут знакамітая балада пра Цмока, рэдкі сюжэт лірніцкай песні пра святога Ляксея, цудоўныя ўзоры велічальных калядак, вясёлыя масленічныя «брахліўкі».
Спявалі: Ефрасіння Максімаўна Буймістрава, Тамара Мікалаеўна Хрушчова, Зінаіда Тарасаўна Цумарава, Галіна Цумарава.
Запісвалі: Марыя Варахоб, Алена Цумарава, Алесь Варахоб, Кастусь Канцавы, Ганна Сілівончык, Вольга Сямашка.
Запісы рабіліся ў розны час, у розных умовах, на розную тэхніку. Таму прадстаўленыя трэкі так розняцца па якасці. Даруйце за недасканаласці гуку.
Жанры песень, прывязанасць да свята ці падзеі, пазначаныя са слоў спявачак.
Песніможна паслухаць на сайце: https://soundcloud.com/ethnoby
Марыя Варахоб
Крыніца: “Наша ніва”