Вольга Семчанка, 33 гады, супрацоўніца Магілёўскага абласнога драматычнага тэатру, гарадзкая актывістка:
„Першы раз мяне схапілі 2 кастрычніка каля тэатру. У той дзень маю знаёмую асудзілі за ўдзел у «несанкцыянаваным мерапрыемстве», і я ўпершыню ў жыцьці пабачыла, што такое судовы працэс. Вяртаючыся з суду, трапіла ў пастку. Супрацоўнікі Ленінскага аддзелу міліцыі ў цывільным затрымалі мяне на выхадзе з аптэкі. Выкруцілі з рук тэлефон. У мяне быў шок, бо так са мною ніколі не абыходзіліся.
У аддзеле міліцыі псыхалягічна зь мяне зьдзекаваліся. Распытвалі аб пратэстах, відэа паказвалі. Казалі, што дэманстрацыі — гэта злачынства. Дапытваліся, колькі я зарабляю, дзе працую. Страшылі, што на працы будуць праблемы.
Яны не праміналі магчымасьці прадэманстраваць сваю ўладу нада мною. Там пануе сваволя. Міліцыянты прывыклі ўжываць грубую сілу, псыхалягічны шантаж, бо працуюць са злачынцамі, але гэтак сама ціснуць і на звычайных людзей. Для іх чалавек — нявольнік, які ня хоча выконваць сваіх абавязкаў, карміць сыстэму. Мы для іх кармавая база.
А пагатоў я працую ў той сфэры, пра якую сілавікі нічога ня ведаюць. Яны ня ходзяць у тэатры, не займаюцца танцамі. Усё гэта для іх не каштоўнае. Па сутнасьці, я для іх лайдачка, таму яны лічаць, што маюць поўнае права мяне прыніжаць.
Адваката я ня мела, досьведу стасункаў зь міліцыяй таксама, і шчыра адказвала на іхныя пытаньні. Дужа хвалявалася, але старалася выгляду не паказваць. Гаварыла пра бел-чырвона-белы сьцяг, які яны называлі анучай. Спадзявалася, што мяне адпусьцяць. Яны пераконвалі, што дзяўчат у ізалятар не адпраўляюць. Але я не здагадвалася, наколькі небясьпечная для іх.
Па афармленьні пратаколаў мне сказалі, што еду на ІЧУ. Гэта была асабістая помста аднаго з начальнікаў аддзелу. Потым гэтаму было пацьверджаньне. Адпраўкі ў ізалятар чакала ў «малпоўні» гадзіны чатыры. Сядзела адна і, каб не нудзіцца, сьпявала нашы народныя песьні.
У ізалятары, як многія да мяне, праходзіла зьневажальныя працэдуры асабістага надгляду, калі кожную клетку цела ўважліва аглядаюць. З сабою былі сьвістулькі, фенечкі, і супрацоўнікі, калі іх апісвалі, сьмяяліся. Між іншым, другі раз, калі прывезьлі ў ізалятар, мяне сустрэлі мянушкай «сьвістулька». Большасьць ахоўнікаў ставілася да мяне паважліва, але некаторыя, асабліва маладыя, паводзіліся са мною грэбліва.
Трымалі ў ізалятары тры дні да суду. На разгляд справы праз скайп чамусьці павезьлі ў аддзел міліцыі. Мне было незразумела: у суд нельга, бо каранавірус, а ў міліцыю можна? Прысудзілі 7 дзён арышту за ўдзел у несанкцыянаваным шэсьці.
Пасьля суду зноў доўга трымалі ў «малпоўні», але гэтым разам не адну. Сядзела з жанчынамі, якіх забралі за бытавыя правіны. Калыханкі ім пасьпявала. Яны расказалі пра свае беды. Я пераканалася пасьля гутаркі зь імі, што наша агульная сацыяльна-эканамічная сытуацыя спрыяе таму, каб людзі траплялі на сацыяльнае дно. Гэта паказвала, што ў гэтай сыстэме парадку няма абсалютна ні ў чым.
Першыя дні ў ізалятары мяне аглядалі двойчы на дзень: зранку і ўвечары. Потым даведалася, што гэта была сваволя, бо правілы таго не патрабуюць. Пяць дзён сядзела адна. У мяне такая натура: як няма рэфлексіі ад іншага чалавека, дык я нібы на арэлях: ад «мы пераможам» да «ўсім будзе гамон». Можа, мяне і наўмысна кінулі ў адзіночку, каб гэтак хістала.
Камэра была без паветра звонку, са штучным сьвятлом. Усё гэта псыхалягічна ціснула. Я не магу доўга сядзець у замкнёнай прасторы. Разьвіваецца кляўстрафобія. Прыгнечвала поўная адсутнасьць інфармацыі. Грала жахлівае папсовае радыё. Гэта было, бадай, самае жорсткае выпрабаваньне.
Мне перадалі з волі каляровыя алоўкі, дык малявала. Перачытала, напэўна, палову кніг бібліятэкі ізалятару. Песьні сьпявала народныя, турэмныя прыгадала. Рабіла фізычныя практыкаваньні.
У зьняволеньні ў цябе правоў няма. Гэты факт я спраўдзіла на сваёй скуры. У дзень вызваленьня міліцыянты загадалі сесьці ў машыну, закінулі ў яе рэчы і вывезьлі з ІЧУ, каля якога сабраліся мае сябры. Даставілі зноў у Ленінскі РАУС. Пачалі складаць пратакол.
Не сказалі, што ў мяне ёсьць адвакатка, якую не пускалі ў будынак. Яе пасьпелі наняць сябры. Супрацоўнікі дужа мітусіліся, нэрваваліся, бегалі па калідоры. Я ж інтуітыўна цягнула час. Змушала міліцыянтаў перапісваць пратаколы, бо яны былі з памылкамі. Адвакатка так і не пабачыла мяне ў той дзень, але ўсчала вэрхал, што яе не пускаюць да кліента.
Мне зноў загадалі садзіцца ў машыну. Гэтым разам таемна вывезьлі з РАУС. Дарогаю даводзілі, што вязуць дамоў. Міліцыянты замяталі сьляды. Я пратэставала. Казала, што не хачу зь імі ехаць, бо мяне каля аддзелу чакаюць сябры. Высадзілі каля дома.
Я была спалоханая, бо ўпершыню ня ведала, як сябе паводзіць. Пайшла да сяброў. Тыдні два баялася ісьці дамоў. Доўга сьніла турму. Мяне даймалі панічныя атакі. Гэтага страху не пазбылася дагэтуль. Калі даводзіцца праходзіць побач з РАУС ці праяжджаць непадалёк ад ізалятару, то калоціць усю. Гэта псыхалягічная траўма, вядома ж, зарубцуецца, але ня зьнікне цалкам.
Я ніколі больш ня буду давяраць сілавым структурам і цяпер шарахаюся ад мужчынскіх постацяў. У нармальнай краіне варта было б патрабаваць кампэнсацыі за псыхалягічную траўму. Перажытае не спрыяе маёй творчай і працоўнай дзейнасьці.
Другі раз мяне забралі з працы 17 лістапада, за тое, што двума днямі раней зь сябрамі сьпявала на пешаходнай вуліцы Ленінскай. Тады мы ўмысьля дыстанцыянаваліся ад месцаў, дзе зьбіраліся людзі на нядзельную прагулку. Я рвалася да іх душою і сэрцам, але мяне супакойвалі, маўляў, адразу схопіць міліцыя. Нам мінакі дзякавалі за песьні.
У Ленінскім РАУС у маіх дзеяньнях спачатку ня выявілі парушэньняў і хацелі ўжо адпускаць, але адзін з начальнікаў Цімур Пахоменка загадаў перапісаць пратакол і за «песенны пікет» адправіць мяне ў ізалятар да суду. Разгляд справы курыраваў ён сам і выглядаў змрочным, калі матэрыялы судзьдзя адправіла на дапрацоўку.
Другі раз у ізалятары я сядзела ў значна горшых умовах. Тады ў Магілёў этапавалі шмат нявольнікаў зь Менску. Мяне ўсе тры дні не выводзілі на прагулкі. Забаранялі гучна сьпяваць. Мяне абурала, што я не прызнаная судом вінаватай, а са мною абыходзяцца, як з правапарушальнікам. Штодзённа была пад відэаназіраньнем, вадзілі мяне пад канвоем, нібы злачынцу.
Усе тры дні непакоілася, што могуць пусьціць па гэтак званай «каруселі», калі не выпускаюць з ізалятару, дадаючы яшчэ «суткі». Адзінае пазытыўнае было — гэта замянілі папсовае радыё на радыё Культура.
Па вызваленьні сябры паказалі «кампрамат» на мяне, апублікаваны ў адным з праўладных прапагандысцкіх чатаў. У ім было напісана, што я «люблю хадзіць на мітынгі, абгорнутай у бел-чырвона-белы сьцяг, танчыць і сьпяваць песьні, а цяпер гэтым буду займацца ў Ленінскім РАУС». Большага нэгатыву на мяне ім «накапаць» не ўдалося…“