Уступіў у сілу прысуд 27-гадоваму жыхару Горак Стэфану Лазавіку, якога беларускія праваабаронцы прызналі палітвязьнем. Раённы суд пакараў яго адным годам калёніі агульнага рэжыму за пратэставы надпіс на прыпынку грамадзкага транспарту.
18 лютага Магілёўскі абласны суд пакінуў без задавальненьня скаргу Лазавіка на вырак горацкага суду. Асуджаны намагаўся зьмяніць пакараньне ў калёніі на мякчэйшае: арышт ці штраф. Сваю віну ва ўчыненым Лазавік прызнаў цалкам і раскаяўся. Тры месяцы ён у сьледчым ізалятары Магілёва. На разгляд апэляцыі ў абласны суд яго не даставілі, піша Радыё Свабода.
Прапанавалі прызнаць віну ўзамен на штраф — і ён пагадзіўся
Стэфан Лазавік нанёс надпіс на прыпынку ў ноч з 11 на 12 жніўня. Як ён прызнаваўся праваабаронцам, зрабіў гэта пад уплывам эмоцыяў, якіх не стрымаў, бачачы гвалт сілавікоў пасьля выбараў.
Горацкая міліцыя спачатку кваліфікавала дзеяньні Лазавіка як дробнае хуліганства. Празь месяц, аднак, з ініцыятывы раённай пракуратуры мужчыну прызналі падазраваным паводле крымінальнага артыкула: пашкоджаньне маёмасьці цынічнымі надпісамі. Паводле праваабаронцаў, хлопцу прапанавалі прызнаць віну ўзамен на штраф — і ён пагадзіўся. Пасьля вызваленьня ўдзельнічаў у пратэставых акцыях, за якія яго двойчы штрафавалі.
29 кастрычніка абвінавачаньне Лазавіку перакваліфікавалі на «злоснае хуліганства». Паводле праваабаронцаў, яму прапаноўвалі выступіць на відэа з асуджэньнем пратэстаў, але ён адмовіўся. 26 лістапада раённы суд адправіў Лазавіка на 1 год у калёнію агульнага рэжыму. Пад варту яго ўзялі ў залі суду.
4 лютага 2021 году беларускія праваабарончыя арганізацыі прызналі Стэфана Лазавіка палітзьняволеным.
«Перад судом адчуваў, што яго надоўга пасадзяць»
На разгляд скаргі Стэфана Лазавіка ў Магілёў прыехала ягоная маці Валянціна Валяр’янаўна, а таксама ягоныя сябры ды паплечнікі.
Валянціна Лазавік па сканчэньні судовага пасяджэньня прызналася, што не чакала цуду ў абласным судзе, але каліва спадзеву ўсё ж мела. Учынак, які стаў нагодай для зьняволеньня сына, жанчына называе «эмацыйным парываньнем». Суразмоўніца прызнаецца, што незадоўга да гэтага ў яе былі трывожныя адчуваньні і часта сьніліся нядобрыя сны.
«Гэты ўчынак ня вырашыў ніякай праблемы, а трэба рабіць тое, што дае плён», — кажа Валянціна Валяр’янаўна.
Жанчына кажа: сын не гаварыў ёй, што зрабіў з прыпынкам. Даведалася яна пра тое, калі пазванілі зь міліцыі і даставілі яе на вобшук. Міліцыянтаў было шмат, шукалі фарбу. Падчас ператрусу, па яе словах, Стэфан быў узбуджаны. Сваю віну прызнаў, і яго пакінулі на волі пад падпіскай аб нявыезьдзе. У апошні дзень перад судом ён адчуваў, што яго надоўга пасадзяць.
На думку жанчыны, пакараньне сыну несувымернае таму, што ён учыніў. Паводле яе, шкода склала 11 рублёў 99 капеек.
Тое, што апэляцыю не задаволілі, засмуціла зьняволенага
Падчас спатканьня пасьля прысуду ў лістападзе сын выглядаў спакойным. Турбаваўся, як яна будзе жыць безь яго. Казаў ёй, каб ставілася да зьняволеньня так, нібыта яго забралі ў войска.
Сама ж Валянціна Валяр’янаўна кажа: старалася данесьці Стэфану думку, што і ў няволі варта паступаць так, каб не было згрызотаў сумленьня. Яна прызнаецца: дзень, калі судзілі сына, ня памятае — усё было нібыта ў тумане. Жанчына не гатовая была да таго, што Стэфана адправяць у калёнію.
Пасьля суду ў Магілёве Валянціна Валяр’янаўна пабачыла сына ў турме — упершыню за тры месяцы. Кажа, што ён паспраўнеў. Пра гэта Стэфан пісаў і ёй у лістах. Жанчына мяркуе, што «лішнія» кіляграмы набраліся праз маларухомасьць. Паводле яе, навіна, што скаргу абласны суд не задаволіў, засмуціла Стэфана, і ён гэтага ня змог схаваць.
Назіраў за выбарамі на двух участках для галасаваньня
Валянціна Лазавік па зьняволеньні сына засталася адна ў доме. У 2017 годзе памёр ад анкалёгіі муж, а праз два гады трагічна загінула дачка. Разам з Стэфанам зьнік спакой, прызнаецца жанчына. Па яе словах, першы месяц безь яго яна не ўспрымала рэальнасьць, была разгубленая. Падтрымалі яе «новыя сябры», дзякуючы якім з часам вярнулася самавалоданьне.
«Калі сын быў са мною, то ў нашым доме заўжды было шмат гасьцей. Ён чалавек тактоўны, таму ня мог выправадзіць тых, хто заседжваўся надоўга, нават на шкоду сабе і сваім справам», — згадвае Валянціна Валяр’янаўна.
Паводле суразмоўніцы, Стэфан — чалавек самастойны і сам вырашае, што яму патрэбна. Да думак іншых прыслухоўваецца, але заўжды мае свой погляд на жыцьцё. Яна кажа, што сын сам вырашыў зарэгістравацца назіральнікам і сачыў за ходам галасаваньня на двух участках.
Паводле Валянціны Лазавік, у сям’і часта абмяркоўвалі, што адбываецца ў краіне. Адзначалася станоўчае і адмоўнае. З удзячнасьцю згадвалі яны дзяржаўную дапамогу ў лячэньні дачкі, якая мела праблемы са слыхам. Хвалілі ўладу за тое, што клапоціцца аб сельскай гаспадарцы і не дае зарастаць палеткам, як у суседніх раёнах Расеі. Тым ня менш, кажа жанчына, у яе і Стэфана была аднолькавая пазыцыя, што ўлада павінна быць выбарная.
Не ўяўляе жыцьця безь Беларусі
Валянціна Валяр’янаўна кажа, што са школы сын захапляўся гісторыяй, гэта перадалося ад бацькоў. Ягоны бацька выкладаў у Горацкай акадэміі, і Стэфану можна было без праблемаў адвучыцца ў ёй. Ён нават паступіў на факультэт сельскай гаспадаркі і ўпарадкаваньня сельскіх тэрыторыяў, але праз тры гады зразумеў, што гэта не ягоны шлях, і кінуў акадэмію.
Апошнія гады Стэфан быў зарэгістраваны рамесьнікам. Яму падабаецца працаваць з дрэвам, кажа маці. Незадоўга да зьняволеньня захапіўся рэстаўраваньнем старых рэчаў.
Паводле Валянціны Лазавік, сын не ўяўляе свайго жыцьця безь Беларусі. Непрацяглы час ён быў на заробках у Расеі. Да трагедыі зь сястрой зьбіраўся падзарабіць у Польшчы і нават зрабіў візу. У сям’і была магчымасьць зьехаць у Нямеччыну, дзе жывуць сваякі, але гэтага нават не абмяркоўвалі.