После 23 лет безупречной работы уволили. Дали сутки. Реалии жизни в Горках.
В студии 6tv.by Андрей Юрков и Виктор Корольков, активисты из Горок.
горки
Горкі: „У нашым райцэнтры такога ніколі не было, хіба што ў вайну“
Радыё Свабода зьбірае сьведчаньні ахвяраў міліцэйскага бясчынства на вуліцах, у пастарунках і турмах Беларусі ў жніўні-верасьні 2020 году.
Сяргей Даронін, 45 гадоў, будаўнік, Горкі (Магілёўская вобласьць):
„Мы з жонкай Натальляй і большым сынам Стасем выбраліся 10 жніўня ў цэнтар гораду ў гаспадарчых справах. Непадалёк ад Цэнтральнай плошчы ўбачылі аўтазакі. Ясна, мы ведалі, што адбываецца ў краіне пасьля выбараў, але не дапускалі думкі, што сілавікі ўчыняць гвалт у нашым райцэнтры. Тут жа кожны адзін аднаго ведае і падобнага ніколі не было, хіба толькі ў вайну.
Мы выйшлі са сваёй машыны, бо ехаць далей не адважыліся. Плошча перад райвыканкамам была бязьлюднай. Людзі грамадою сталі каля кінатэатру, які за некалькі сотняў мэтраў ад будынка гарадзкой адміністрацыі. Мы не парушалі грамадзкага парадку, ня чулі, каб міліцыя папярэджвала, што зьбірацца ў гэтым месцы забаронена. Ішлі сям’ёю і раптам чуем: «Узяць іх!»
Да нас падляцелі міліцыянты ў рыштунку. Далей усё адбывалася хутка. Я зразумеў, што проста затрыманьнем гэта ня скончыцца. У сілавікоў былі намеры нас «круціць жорстка». У гэты момант да нас падбег меншы 15-гадовы сын Данііл. Ён выправіўся ў цэнтар, дзе звыкла гуртуецца моладзь, раней за нас. Я пачаў крычаць, каб жонку і дзіця не чапалі. Мяне адразу павалілі тварам у асфальт і ўзяліся малаціць дручкамі. Жонка потым сказала, што на мяне наваліліся трое «касманаўтаў». Столькі ж абступілі 23-гадовага Стася і білі гэтаксама, як мяне. Натальлю схапілі пад рукі двое і пацягнулі ў аўтазак. Яшчэ адзін ішоў сьледам.
Чуў, як яна лямантавала: «Што вы творыце? Так рабіць нельга! Ганьба!» Данііл кінуўся да маці. Два сілавікі прыціснулі яго да сьцяны, а трэці ўдарыў дручком. Натальля крычала амапаўцам: “Адпусьціце хлопца і ня біце! Ён непаўналетні», — маліла яна.
Жонка казала, што запомніла вочы міліцыянтаў, якія распраўляліся з намі. Яны былі ашалелымі, азьвярэлымі, з чырваньню.
Я не магу пераказаць словамі, што адчуваю, успамінаючы тыя падзеі. З падобным сутыкаліся мужчыны ў вайну, калі не маглі абараніць сваіх блізкіх, а потым жылі з такой душэўнай траўмай. Мне сорамна, што ня змог прыкрыць сабою сваю сям’ю.
Нас чацьвярых закінулі ў адзін аўтазак. У мяне было расьсечана вуха, балела галава. Даніілу разьбілі нос, цякла кроў. На просьбу выклікаць хуткую дапамогу міліцыянт заявіў, што хлопца агледзеў і зь ім усё ў парадку. У аддзеле міліцыі таксама адмовіліся аказваць мэдычную дапамогу. У ізалятары я і сын прайшлі мэдычны агляд пасьля пісьмовага звароту ў Сьледчы камітэт на неправамернае ўжываньне сілы і спэцсродкаў супрацоўнікамі органаў правапарадку. У мяне былі сінякі па целе, вялікі шнар на галаве паўз вуха. У сына таксама сінякі. У жонкі былі сінякі на руках, бо за іх яе цягнулі ў аўтазак. У паліклініку схадзілі, калі выпусьцілі з ізалятару.
У ізалятар мяне, разам зь іншымі схопленымі, перавялі блізу трэцяй гадзіны ночы. Перад гэтым прайшлі зьневажальную працэдуру агляду. Разьдзявалі да галізны, а потым праводзілі розныя маніпуляцыі: прысесьці, нахіліцца. Натальля казала, што ў «малпоўні» трымалі жанчыну з трэцяй групай інваліднасьці і не давалі вады. 19-гадовую дзяўчыну кінулі туды за тое, што яна сядзела з хлопцам на Цэнтральнай плошчы перад райвыканкамам.
Жонка прабыла ў ізалятары дзень. Данііла, пратрымаўшы некалькі гадзін у міліцыі, адпусьцілі, калі прыйшла па яго бабуля. У ізалятары абыходзіліся з намі больш-менш па-людзку. Супрацоўнікі ж ведаюць, што ім у Горках яшчэ жыць. Што да разгону на плошчы, то ў ім удзельнічалі мясцовыя супрацоўнікі, а таксама курсанты, якіх камандзіравалі да нас. Кажуць, што прыцягвалі і вайскоўцаў в/ч 6713, якія ахоўваюць горацкую папраўчую калёнію №9, хаця яны адмаўляюць гэта.
Тое, што мы перажылі, адбываецца тады, калі людзям у пагонах даюць неабмежаваную ўладу. Яны ня здольныя ўсьведамляць, што за злачынныя свае дзеяньні пасьля адкажуць. Мы ў сям’і гэта называем дзяржаўным разбоем…“Утраіх мы абскарджвалі прысуды мясцовых судзьдзяў Вераб’ёвай і Зайцава, але іх абласны суд пакінуў у сіле. Зь міжраённага аддзелу Сьледчага камітэту маю і сынаву справу перадалі ў Магілёў. Адтуль даслалі паперу, што праверку працягнулі на тры месяцы. Ілюзіяў у нас няма, што нам адпішуць у выніку.
Фота: Радыё Свабода
В Горках Volkswagen Golf сбил пенсионерку на пешеходном переходе
7 ноября в 8 часов 40 минут в Горках 27-летний местный житель, управляя автомашиной Volkswagen … чытаць далей
Вясковых настаўнікаў з Горацкага раёна звольнілі пасьля страйку і відэазвароту
Адміністрацыя школы аграгарадку Добрая, што ў Горацкім раёне Магілёўскай вобласьці, спыніла працоўныя адносіны з настаўнікамі Натальляй і Аляксандрам Крушавымі. Прычына — «за прагул без уважлівых прычын», паведамляе Радыё Свабода.
З загадам аб звальненьні пэдагогаў азнаёмілі 6 лістапада.
Як разьвіваліся падзеі ў вясковай школе
26 кастрычніка Натальля Крушава і яе пляменьнік Аляксандар падтрымалі агульнанацыянальны страйк, да якога заклікала Сьвятлана Ціханоўская, і ня выйшлі на працу.
Па іх словах, напярэдадні яны вусна паведамілі кіраўніцтву пра свой намер правесьці аднадзённую забастоўку. Пасьля страйку мусілі пісаць тлумачальныя. Тады ж на знак пратэсту супраць перасьледу выкладчыкаў і студэнтаў абое выйшлі з афіцыйнага прафсаюзу работнікаў адукацыі і навукі.
1 лістапада яны апублікавалі ў сацыяльных сетках відэазварот, у якім выказалі сваё стаўленьне да перасьледу выкладчыкаў і студэнтаў за іншадумства. Абое былі перакананыя, што агучанага ім не даруюць і знойдуць прычыну, каб звольніць.
Нявыхад на працу 26 кастрычніка адміністрацыя ўспрыняла як парушэньне працоўнай дысцыпліны і пастанавіла звольніць пэдагогаў.
«Нам раілі прасіць прабачэньня…»
44-гадовая Натальля Крушава — настаўніца пачатковых клясаў. Яна жонка асуджанага на 15 дзён за палітычны відэазварот супрацоўніка Горацкіх ачышчальных збудаваньняў Сяргея Крушава. На ейны погляд, звальненьнем улада дэманструе іншым настаўнікам, што зь імі будзе, калі яны наважацца на падобнае.
«Нават каб і не падумалі сваю думку агучваць, — адзначае яна. — Калегі раілі нам папрасіць прабачэньня, і тады з нас зьлітуюцца. Але незразумела, за што выбачацца».
Натальля мяркуе, што на рашэньне звольніць іх паўплываў розгалас у незалежных мэдыя. «Мы не замаўчалі адразу, а працягвалі гаварыць», — дадае яна.
«У параўнаньні зь іншымі я нашмат меней страціла. Радуе тое, што мяне падтрымлівае шмат людзей. Веру ў справядлівасьць», — падсумоўвае Натальля Крушава.
«Нешаблённыя погляды ды меркаваньні пэдагогаў…»
22-гадовы Аляксандар Крушаў, яе пляменьнік, адрабіў у вясковай школе настаўнікам матэматыкі і інфарматыкі больш за два гады. Ён выпускнік магілёўскага ўнівэрсытэту імя Куляшова. Разьмеркаваньня не адпрацаваў, а таму давядзецца кампэнсаваць частку навучаньня на «бюджэце».
У настаўніка двое непаўналетніх дзяцей: большаму 2 гады, меншаму 9 месяцаў.
Аляксандар мяркуе, што іхная пазыцыя напалохала ўладную вэртыкаль. На ягоную думку, прычынай для звальненьня сталі «нешаблённыя погляды ды меркаваньні пэдагогаў».
«Такія настаўнікі не патрэбныя цяперашняй уладзе», — кажа ён.
«Да таго, што могуць звольніць, як мог падрыхтаваўся». Малады настаўнік з Горацкага раёна – пра тое, чаму адважыўся на відэазварот
Аляксандр Крушаў – малады настаўнік матэматыкі і інфарматыкі з аграгарадка Добрае, што на Магілёўшчыне. Разам з Наталляй, настаўніцай малодшых класаў і заадно сваячкай, Аляксандр запісаў відэазварот, у якім асудзіў брутальныя дзеянні сілавікоў і ўладаў, а таксама выказаў падтрымку беларускаму народу і спадзеў, што неўзабаве ўсё зменіцца да лепшага. «Белсат» пагутарыў з Аляксандрам Крушавым пра школу, падзеі 2020 году ў Беларусі ды наступствы відэазварота.
«Было страшнавата»
Аляксандр распавядае, што відэазвароты ці не сямейная традыцыя Крушавых.
– Незадоўга да нашага відэазвароту майго дзядзьку затрымалі таксама за відэазварот з Горацкіх ачышчальных збудаванняў. Калега, якая запісвала разам са мной відэаролік – гэта яго жонка і мая цётка. Таму на самой справе было страшнавата, – кажа Аляксандр Крушаў.
Настаўнікі не выключалі, што за імі таксама могуць прыехаць, але і маўчаць не маглі. Сваім зваротам яны хацелі падтрымаць мірных пратэстоўцаў, якія адстойваюць свае канстытуцыйныя правы:
– І, канешне, студэнтаў хацелася падтрымаць асобна. Сам я студэнтам быў яшчэ зусім нядаўна. Працую толькі другі год пасля сканчэння ўніверсітэту. Мае сябры, знаёмыя, якія яшчэ не скончылі ўніверсітэт, – яны таксама выходзяць. Шмат хто з іх ужо тэлефанаваў, падтрымліваў, цікавіўся як у нас складваецца абстаноўка, – кажа Аляксандр.
«Бачаць, што ў наш бок паехала міліцыя – тэлефануюць, каб папярэдзіць»
Аграгарадок, у якім жывуць і працуюць настаўнікі, называецца Добрая. Шмат хто з прыезджых адзначае, што назва гэтыя характарызуе і мясцовых жыхароў:
– Усе адно аднаго ведаюць, ходзяць у госці. Шмат аднавяскоўцаў нас падтрымлівае. На самой справе ёсць тыя, хто супраць дзеючай улады даўно, бо недавер людзей – гэта не справа двух месяцаў. Дык вось ёсць тыя, хто перажывае за нас. Едуць па дарозе, бачаць, што ў наш бок паехала машына міліцыі – адразу тэлефануюць, каб папярэдзіць. Падтрымка ёсць, яна вельмі моцна адчуваецца, – распавядае Аляксандр.
Аляксандр Крушаў працуе цяпер у школе, якую калісьці скончыў.
У яго – мае мэтавае размеркаванне, і, у выпадку звальнення, давядзецца кампенсаваць вялікую суму:
– У мяне ідзе трэці год стажу ў гэтай школе: свой працоўны шлях распачаў яшчэ калі навучаўся на чацвёртым курсе. Я ўсё гэта асэнсоўваю і да таго, што могуць пакараць ці звольніць, як мог падрыхтаваўся, найперш маральна.
«З боку адміністрацыі – неразуменне і нязгода»
Пакуль што, па словах Аляксандра, адміністрацыя школы ніяк не адрэагавала на дзеянні настаўнікаў. Але маладыя людзі лічаць, што гэтае пытанне будзе вырашана даволі хутка.
– Верагодней за ўсё нас пакараюць. Бо 26 кастрычніка мы з калегай далучыліся да Агульнанацыянальнай забастоўкі. Потым нас папрасілі напісаць за гэта тлумачальныя.
Адміністрацыі нашае рашэнне выйсці на забастоўку дужа не спадабалася. А дабіў іх наш выхад з прафсаюзу, бо раней 100 адсоткаў работнікаў школы былі ў прафсаюзе, а калі мы выйшлі – сапсавалася статыстыка, – тлумачыць Аляксандр.
У педагагічным калектыве ёсць тыя, хто падтрымлівае і падзяляе пазіцыю Аляксандра і Наталлі. Некаторыя робяць гэта прыхавана па сваіх паважлівых прычынах.
– З боку ж адміністрацыі стаўленне да нас – гэта неразуменне і нязгода. Напэўна пры сучаснай уладзе такое ў парадку рэчаў, – рэзюмуе Аляксандр.
Ганна Вашчанка, Belsat.eu
Больше 7 000 долларов собрали для горецких рабочих, наказанных после видеообращения. Помогла землячка, которая живет в Нью-Йорке
243 человека из разных стран мира собрали 7 779 долларов для горецких рабочих, которые записали … чытаць далей
В Горках издана книга о Холокосте в Горецком районе
В Горках издана книга «Холокост. Горки и Горецкий район» известного краеведа, члена Союза белорусских писателей, … чытаць далей
В Горках планируют провести республиканскую краеведческую конференцию «Бацькаўшчына»
Республиканскую краеведческую конференцию «Бацькаўшчына», посвященную Году малой родины, планируют провести 22 декабря текущего года в … чытаць далей
В городах Могилевской области появились сообщества молодых лидеров
Центр городских инициатив в рамках программы развития молодежи “Далучайся!” инициировал создание онлай-чатов в Тelegram для … чытаць далей
Двое сельских учителей из Горецкого района выступили против насилия над мирными гражданами (Видео)
Молодой специалист, учитель математики и информатики средней школы в агрогородке Добрая Горецкого района Александр Крушев, а также его родная тетя Наталья Крушева – учитель начальных классов этой же школы записали открытое видеообращение против насилия над мирными гражданами и в защиту тех, кто страдает за правду.
Видео с записью обращения сельских учителей появилось в интернете 2 ноября 2020 года. Как заявил в нем Александр Крушев, он понимает, что может после этого обращения потерять работу, но еще страшнее для него – потерять совесть.
“Я могу объяснить учащимся материал по предмету, но я не могу объяснить, почему страдают люди из-за своей честности и прямой позиции, почему надо врать, чтобы жить спокойно, и почему ложь стала такой привычной в нашем современном обществе. Я заявляю, что правду видеть больно, но необходимо, чтобы не потерять вечные ценности жизни”, – заявил в обращении учитель математики.
“Я хочу воспитать не только хороших будущих хлеборобов, рабочих, инженеров, учителей, врачей, ученых, но и честных, нравственных граждан страны, которые были бы добрыми, правдивыми и не были бы равнодушными к болям других. А это можно показать только примером своей честности, потому что теория без практики мертва. Теория запутывает ученика, а пример дает полную ясность”, – заявила в свою очередь Наталья Крушева.
Учителя, среди прочего, призвали к миру, который, по их мнению наступит только тогда, когда народу будет доноситься правда. Они не хотят, чтобы наши дети не привыкали к той жестокости, которую мы часто видим со стороны силовых структур.
Как заявила Наталья Крушева корреспонденту “Магілёўскага рэгіёна”, 26 октября вместе с племянником они приняли участие в забастовке, к которой призвала Светлана Тихановская. “Когда мы на забастовку выходили моему коллеге было сказано, “вы не боитесь потерять работу?”. Он сказал, что боится потерять совесть. Агрессивных выпадов в лицо нам не было”, – сказала учитель.
По ее словам, неявно их поддерживающие в школе есть, но их единицы. Что же касается увольнения, то пока об этом никто открыто не говорит, поэтому сказать точно, что их будут увольнять, нельзя. Вместе с тем дается понять, что с бастовавшими учителями все же собираются расстаться.
Наталья Крушева рассказала, что Александр – молодой специалист и в данной школе работает третий год. Она сама учительствует там уже семь лет. “Мне жалко тех детей, с которыми я работаю. Уже шесть лет работаю с ребенком-инвалидом. Мне бы не хотелось ее оставлять. Я в принципе люблю с детьми работать. Прежде чем это обращение писать, я понимала, на что мы идем, и что, возможно, придется потерять работу. Я готова терпеть условия, которые есть и отношение, но я не хотела бы оставлять детей. Еще я заменяю в детском саду музыкального работника. И мне очень нравится. Мне нравится работать с детьми, но, конечно, наша система убивает всякое творчество. Хотелось бы, чтобы что-то все-таки изменилось”, – заявила учитель начальных классов.
Владимир Лапцевич